1000
merking brengen. De pensioenwet van 1902 voor de Nederland-
sche Landmacht heeft het recht op voortdurend pensioen aan-
merkelijk uitgebreid, zoodat een officier, die na een werkelijken
dienst van ten minste twintig jaren op zijn verzoek wordt
ontslagen, recht op voortdurend pensioen krijgt, mits hij een
vastgestelden tijd ter beschikking blijft voor de reserve. Het
bevorderen van onvoorwaardelijk overgaan bij een der andere
Departementen van Algemeen Bestuur verdient alle overweging.
In de voornaamste plaats worden daardoor goede krachten
voor den staatsdienst behouden, die daarin alle goede eigen
schappen meebrengen, welke het verblijf in den militairen dienst
hebben opgewekt of ontwikkeld.
Het legei wordt ontlast van elementen, die om welken reden
ook, min of meer tegenzin hebben in den militairen dienst en
onmogelijk kunnen bijdragen tot het onderhouden van een op-
gewekten en frisschen geest.
De opschuiving van onderen wordt bevorderd.
In de toekomst zullen alle takken van staatsdienst zich meer
uitbreiden dan het leger, naarmate de oeconomische ontwikke
ling vordert. Tal van gewezen officieren hebben den lande
reeds belangrijke diensten bewezen in burgerbetrekkingen, en
de omstandigheid, dat vele actieve officieren in bestuursbetrek-
kingen- zijn geplaatst en zeker niet onder de gemakkelijkste
omstandigheden werkzaam zijn, bewijst, dat van deze categorie
van landsdienaren in andere betrekkingen een nuttig gebruik
is te maken.
Op het oogenblik bestaat een nijpend gebrek aan bestuurs
ambtenaren, terwijl ook opiumregie, pandhuisdienst, gouverne-
mentsbedrijven en middelbaar onderwijs telkens aanvulling
van krachten behoeven.
En waar nu de infanterie aan een groot overcompleet lijdt,
dat alle maatregelen tot verbetering in den weg staat, daar moet
langs dezen weg uitkomst worden gezocht, die voor het Gou
vernement zeker de voordeeligste wijze is, omdat het geen over
tollige krachten behoeft te onderhouden. Het grootste veld
ligt open bij het binnenlandsch bestuur, waar de Regeering
al peinst op middelen om in het nijpend gebrek aan bestuurs
ambtenaren te voorzien. Met verwijzing naar het daaromtrent
