685
Onze beschouwingen over eenige gebeurtenissen uit de krijgs
geschiedenis mogen er toe bijdragen, om te bewijzen, dat de z.g.
strategische barrières eene minderheid gelegenheid kunnen ge
ven om een overmachtigen indringer bij gedeelten te verslaan
en aldus eene gunstige beslissing te verkrijgen. Van des te meer
waarde is dit voor een land, dat door zijne dichte begroeiing veel
meer voordeelen aan den aanvaller dan aan den verdediger biedt.
Velen zullen een optreden als door ons bedoeld veel te gevaarlijk,
alles op één kaart zetten, noemen, maar „Wer Groszes will,
musz Groszes wagen", zooals Blumenthal den 24sten Juni 1866
aan Moltke schreef, daarbij op eene vrij wat gevaarlijker onder
neming, den gescheiden opmarsch van het Pruisische 2de Leger
van Silezië naar Boheme, doelende. Trouwens, lijdelijke ver
dediging voert ten slotte zeker ten ondergang.
Mogen derhalve de woorden uit den leiddraad voor den veld
dienst, als motto hierboven geplaatst, zelfs tegenover een over
machtigen, buitenlandschen vijand, altijd toepassing vinden.
J. C. Pabst.
Opgave van de gebezigde werken.
I. E ne bijdrage tot de Indische krijgsgeschiedenis van het jaar 1811.
Indisch Militair Tijdschrift 1879, No. 1, 2, 3, 4 en 5.
II. Binder yon Krieglstein dnd vox Hoen. Der Krieg Napoleons
gegen Oesterreich 1809. II. Bud. Aspern und Wagram.
III. Bleibtreu. Aspern und Wagram.
IV. Bosscha. Neerlands Heldendaden te land. III.
V. Bruinsma. De grooie Missigit Mesdjid Radja) van Atjeh en hare
veroveringachtereenvolgens op 10 en 14 April 1873 en 6 Jan. 1874.
Vereeniging tot beoefening van de Krijgswetenschap 1888—1889,
biz. 253.
VI. Geschichte der BefreiungsJcriege 1813 1815. Friederich. Der
Herbstfeldzug 1813. 1 Band.
VII. Sir ian Hamilton. A Staff Officer's Scrap-Book during the Russo-
Japanese War. 1ste deel.
VIII. Kielstra. Beschrijving van den Atjeli-Oorlog. 1ste deel.
IX. Prinz Kraft zu Hohenlohe-Ingelfixgen. Aus meinen Leben. HI
Band.
X. Krayenhogf. Geschiedkundige beschouwing van den oorlog op het
grondgebied der Bataafsche Republiek in 1799.
4
