702
hebber moet schaden, is het resultaat ervan meestal onvolkomen
en halve maatregelen het gevolg ervan. Sommige leden wenschen
uit ijdelheid, anderen uit werkelijke overtuiging althans een deel
van wat zij voorstelden, uitgevoerd te zien, de eenheid van
gedachte ontbreekt aan het genomen besluit.
Men zie ook niet voorbij, van hoe grooten invloed op zulk
een vergadering het redenaarstalent kan zijn, waardoor mis
schien minder goede maatregelen door mooie, gloedvolle woorden
worden aangeraden en... aangenomen. Ook hebben zij, die
't hardste schreeuwen, nogal eens dikwijls het meeste stem en
kan een bescheiden voorgedragen, maar goed advies tegenover
hen het moeten afleggen.
Hiermee zij niet veroordeeld, dat een troepenaanvoerder ook
anderer meening eens vraagt en aanhoort, maar zijn besluit
neme hij alleen en zelfstandig, de verantwoordelijkheid ervoor
kome uitsluitend op hem.
Soms nog bedenkelijker dan de gevolgen van een krijgsraad
is het toevertrouwen van één commando aan twee bevelhebbers;
dit is onherroepelijk te veroordeelen. De krijgsgeschiedenis levert
er voorbeelden genoeg van op, maar onafscheidelijk daaraan
verbonden treft men tweedracht tusschen de beide chefs, slechte
leiding der troepen en als gevolg échec van het leger aan.
Napoleon keurde het gedeeld commando kernachtig af met de
woorden: „Eén middelmatig generaal is beter dan twee uit
stekende".
Ook wilskracht en taaiheid of vasthoudendheid noemden we
als eischen voor den bevelhebber. De eerste drukt de sterkte
van den wil uit, de laatste geeft den duur van de spankracht
van den wil aan; verstand, gezond oordeel en zenuwsterkte
vullen elkaar daarbij aan.
Deze eigenschappen maken het mogelijk, de eenmaal als
juist geoordeelde maatregelen krachtig door te voeren, ondanks
de moeilijkheden, die zich daarbij mogen voordoen. Gevechten
en slagen zijn een aaneenschakeling van succès en échec, de
weegschaal slaat nu eens ten voordeele van deze partij door,
dan weer voor die. Op het eene punt wordt de eigen partij
teruggeworpen, wellicht vernietigd, op een ander punt behaalt
zij een belangrijk voordeel, waaruit wellicht de eindzege kan
