703
voortvloeien. De geweldige wapenwerking des vijands werkt
voortdurend verlammend op de zenuwen, het geloof aan 's vijands
overmacht wordt met geweld opgedrongen, op enkele punten
van het gevechtsveld ziet men de eigen troepen vluchten
Een goed bevelhebber zet toch zijn wil door.
Personen met een zwakken wil veranderen reeds bij de eerste
moeilijkheden hun plan, in de hoop, hun doel op een andere wijze
gemakkelijker te bereikenzij zijn geneigd, het goede, dat zeker
is, op te offeren aan het betere, dat onzeker is.
Om aan de invloeden van het gevechtsveld te ontkomen, zijn
besluiten met kalm overleg en niet onder den indruk van een
gering voor- of nadeel te nemen, behoort de bevelhebber zich
op een afstand daarvan te houden, die met de uitgestrektheid
van het slagveld aangroeit. Oyama leidde den slag bij Moek-
den van uit Jentai. Alleen op ruimen afstand ook kan men
de geheele reeks van operatiën overzien.
Een voorbeeld van den verderfelijken invloed van de zelf
waargenomen gebeurtenissen op de besluitvaardigheid van
den aanvoerder levert de slag bij Colenso. Reeds bij het begin
van het gevecht kreeg Bulier een zeer ongunstigen indruk door
de zware verliezen, die een deel van zijn artillerie leed. In
plaats van het geheele gevechtsveld kalm te overzien, werd al
zijn aandacht gevestigd op dat ééne punt. Hij zelf begaf zich
er heen en zond een brigade (Hildyard) om van de stukken te
redden wat mogelijk was. Tenslotte geraakte hij door dit détail
van het gevecht zóó onder den indruk van 's vijands meerder
heid, dat hij bevel gaf tot den terugtocht, ofschoon de alge-
meene toestand volstrekt niet bijzonder ongunstig voor de En-
gelschen was, Buller's troepen in 't geheel nog geen 6 pCt.
hunner sterkte verloren hadden en hij nog bijna de helft van
zijn beschikbare macht ongebruikt als reserve had.
Von der Goltz J) zegt omtrent den Einfluss der Entfernung
auf die Befehlführung het volgende:
Der unmittelbare Eindruck wirkt immer am starksten und es liegt in der
;;Natur der Sache, dass man die entferntere Gefalir niedriger veranschlagt als die
-naher lierangerückte. So kommt es, dass im Kriege ein jeder glaubt da, wo er
in Kampte steht, geht es am heissesten her und gerade auf seinem Kriegstheater
1) Das Volk in Watten. 5e Druk blz. 116.
I. M. T. 19C8.
