Het Jenevergebruik op Atjeh
Onder dezen titel kwam in de Javabode van 9 September j.l.
een stukje voor, hoofdzakelijk bestaande uit den inhoud van
Commandements-Order No. 43/h van 10 Augustus 1908 en verder
voorzien van den volgenden aanhef:
„Meermalen werd beweerd, dat op Atjeh meer jenever werd
gebruikt dan overeen te brengen is met eene behoorlijke voeding.
Een groot aantal zelfmoorden werd zelfs op rekening van den
volkskanker geschoven".
Dat deze bewering omtrent het jenevergebruik op Atjeh
waarheid bevat, zal ieder erkennen, die eenigszins bekend is met
de posten, waar nog Europeanen worden aangetroffen. Wel
kent niet ieder officier een geval van zelfmoord van nabij, niet
tegenstaande zelfmoord onder de Europeanen nog al eens voor
komt, maar toch, als men Jan Fuselier in zijn doen en laten
heeft gadegeslagen, zal men niet licht in twijfel trekken, dat ook
de rest der bewering voldoenden grond heeft.
Indien men aanneemt, dat C. O. No. 43/heen repressief karakter
draagt, dan is het duidelijk, dat ook deze order bovengenoemde
bewering als waarheid erkent en dus mag geconstateerd wor
den, dat
le. Op Atjeh een overmatig drankgebruik heerscht;
2e. Dit ten koste van een behoorlijke voeding geschiedt;
3e. Het aanleiding heeft gegeven tot vele gevallen van zelf
moord, of om in den geest van C. O. 43te spreken:
Het de oorzaak is van meerdere, in den laatsten tijd voor
gekomen, krijgsraadzaken.
Waar de genoemde C. O. als 't ware middelen aangeeft om het
bewuste kwaad te bestrijden, zoo mogelijk te overwinnen, daar
spreekt het van zelf, dat bij de samenstelling van deze order
uitgegaan is van een zekere voorstellinghoe n.l. de soldaat er
toe komt zich niet behoorlijk te voeden.
