- 215
geen kleinigheden te verwaarloozen en zich van alles op de
hoogte te houden.
Wie deze eigenschappen bezit, kan een goed generaal worden,
zijne ondergeschikten zullen tot hem opzien en gewillig al zijne
hevelen gehoorzamen, zoodat zijne ondernemingen met succes
bekroond worden.
Uit het 2e hoofdstuk, handelende over „Het begin van den
veldtocht" nemen we het volgende over:
Is het leger eenmaal goed opgesteld, zijn munitie, vivres en
geld ruim voorhanden, dan kan de veldheer niets beter doen
dan recht op den vijand aanstormen; slag leveren en overwinnen
zullen in dat geval samengaan. Moet een stad veroverd worden,
dan zullen alle krachten daartegen aangewend dienen te worden
en het belegeringswerk dient zonder ophouden voortgezet te
worden. Hoe langer een veldtocht duurt, hoe meer voorraden
en geld worden verteerd; het leger wordt ontmoedigd en er
ontstaat ontevredenheid in 't eigen land, want om de leege kas
te vullen, zal de vorst belastingen met geweld invorderen terwijl
de ellende in stad eh dorp wordt verhoogd.
Een goed veldheer zal altijd trachten op kosten van den
vijand te leven, in elk geval de voorraden opgebruiken, welke
voor dien vijand van belang zouden kunnen zijn, al zou hij zich
deze ook tegen betaling moeten verschaffen. Hij zal zorg
dragen steeds een grooteren voorraad levensmiddelen te bezitten
dan de vijand, dien hij nimmer met rust mag laten en op iedere
wijze afbreuk zal doen; door belooningen zal hij zijne soldaten
tot grootere daden aansporen; gevangenen zal hij goed voeden
en behandelen, doch hen tevens tewerk stellen, opdat ledigheid
hen niet tot slechte gedachten brenge.
De taak van den veldheer is: het beschermen van de be
zittingen van zijn vorst en het doen eerbiedigen van diens
rechtenaan het maken van veroveringen mag hij eerst in de
tweede plaats denken. Hoofddoel moet zijn om de steden en
dorpen van zijn vorst en diens bondgenooten tegen verwoesting
te vrijwaren; eerst na hiervoor gezorgd te hebben mag hij eraan
denken om aanvallenderwijze op te treden. Ook zonder slag
te leveren kan men den vijand veel afbreuk doen. Drie maanden
moeten voldoende zijn om iedere vesting te nemen; duurt het
