712
Aan de uitgezonden versterkingen werd, zooals we zagen, ook
eene talrijke artillerie toegevoegd.
In de eerste plaats valt daarbij op, dat allerlei soorten en allerlei
kalibers daarvoor werden aangewezen, wat voor de munitie-
aanvulling groote moeilijkheden moest scheppen. In de tweede
plaats mag echter gevraagd worden, of het wel goed gezien was,
zooveel artillerie naar het oorlogstooneel te zenden. De inboor
lingen hadden, zooals reeds vroeger werd opgemerkt, eene bij-
geloovige vrees voor dat wapen, maar daarmee hield de waarde
der artillerie in Z. W. Afrika ook vrijwel op. Het terrein leende
er zich al heel slecht voor; het dichte doornbosch, waarmee een
goed deel van het land overdekt was, gaf geen gelegenheid, het
geschut tot zijn recht te doen komen en zoodra de vijand de
geringe materieele uitwerking van het geschut zou bespeuren,
zou het ook met zijn ontzag daarvoor gedaan zijn.
Uitsluitend in de hoop op moreele invloeden mocht geen in
deeling van artillerie, die in een kolonialen oorlog dikwijls zooveel
last en zorg aan een colonne veroorzaakt, plaats hebben, mate
rieele uitwerking was er niet veel van te verwachten en herhaal
delijk zien we dan ook in het verloop der campagne dat het
geschut in 't gevecht blijft zwijgen (b. v. bij Otjomosu, 24 Mei)
of, wanneer het in werking werd gebracht, weinig of geen
resultaat bereikte (b. v. bij Otjihinamaparero, 25 Februari). Daar
komt nog bij dat het zware Europeesche veldgeschut voor eeu
bewegingsoorlog in de koloniën al heel slecht geschikt is en een
ongunstigen invloed op de marschsnelheid der uit beredenen
samengestelde colonnes moest uitoefenen.
De toedeeling van machine-geweren daarentegen moet zeer
worden toegejuicht, daar deze eene belangrijke verhooging dei-
vuurkracht aan de infanterie waarborgen, gemakkelijk vervoer
baar zijn en ook in bedekt terrein minstens even bruikbaar als
infanterie blijven.
Na de eerste detachementen werden nog herhaaldelijk ver
sterkingen uit Duitschland afgezonden, die met vrij groote
tusschenruimten in de kolonie aankwamen. Het had meer
aanbeveling verdiend, die tusschenruimten kleiner te maken,
zoodat in korter tijd een flinke macht in Z. W. Afrika aanwe
zig ware geweest. Valt de handelwijze der Duitsche regeering
