1133
de kabel een straat of grintweg moest mijden, plaatste men vlug
een tweetal uitschuifbare draadopleggers als hulptelefoonpalen.
Voerende door de bebouwde kom der gemeente, langs vrij druk
begane straten, was deze aanleg niet van de eenvoudigste te
noemen. Na ongeveer 22 minuten was de verbinding gelegd en
de batterijcommandant bij O. (bijlage I) in staat, telefonisch
zijn vuur te leiden.
De gebruikte telefonen waren zeer duidelijk, licht, klein, en
eenvoudig in 't gebruik. Bij eene andere oefening waren twee
batterijen opgesteld, respectievelijk op 1700 M. en op 2100
M. van een toren, waarop de artilleriecommandant zich een plaats
had gezocht. Van dien toren af werden de beide batterijen, die
volledig gedekt in boomgaarden achter heggen en boerenhof
steden in stelling stonden, in de richting gebracht en kon de
Art. comm. het vuur zijner stukken leiden en de uitwerking
waarnemen.
In 't algemeen zal, indien de mogelijkheid daartoe bestaat,
wel op hooge punten als torens, molens enz. (bij ons heuveltoppen,
hooge boomen) de opstellingsplaats voor den waarnemer worden
gekozen, waai bij dan van de observatieladder geen gebruik wordt
gemaakt. Deze toch verraadt zich in niet bedekt terrein zeer
spoedig en is dan ook niet te gebruiken in de onmiddellijke
nabijheid der batterijen, terwijl steeds de plaats waar de ladder
wordt geplaatst, met de uiterste zorg moet worden gekozen en
aan gezicht onttrokken. Dank zij echter de ruime mate, in welke
de waarnemingswagen van telefoonmateriaal en optische sein-
middelen is voorzien, behoeft aan de keuze der opstellingsplaats
weinig beperking in den weg gelegd te worden.
Opzettelijk behandelden wij dit gedeelte wat uitvoeriger,
overtuigd als wij zijn, dat in deze richting ook de oplossing
moet worden gezocht voor het vuren onzer bereden artillerie
in de toekomst. Het zal menigmaal noodig blijken, dat de Batt.
Commdt. zich tot op betrekkelijk geruimen afstand van zijn bat
terij verwijdert; ook kan het aanbeveling verdienen een of twee
zijposten voor de waarneming te benutten. Die hulpwaarnemers
en die Batterij Commdt. moeten dan op directe wijze met elkaar
en de Batt. Commdt. met de batterij verbonden zijn; en ge
schiedde zulks tot dusverre optisch, met vlag of armseinen,
I. M. T. 1909. 73
