1179
spelen. Die zijn vaderland in oorlogstijd wil dienen, zegt hij ongeveer,
maakt niet zooveel omslag, hij ga eenvoudig naar den burgemeester en
late zich als soldaat werven. Deze schrijver heeft de ongelukkige wor
steling van zijn vaderland van het begin af', en door zijn speciale positie
zeer goed, kunnen volgen. Hij is over die franc- tireurs niet goed te
spreken en ik geloof ten rechte.
Een der triomfen van den modernen tijd is geweest, dat de oorlog
gevoerd wordt tuschen de legers, dat het volk als het zich onzijdig houdt
daarbuiten wordt gelaten. Door dit beginsel is de oorlog al minder wreed
geworden Zoodra er echter een levée en massa ontstaat, dan is de binnen
gedrongen vrijand voor eigen veiligheid verplicht, den oorlog zonder gena
de te voeren. Zou men daaraan een overheerscht ras willen blootstel
len Mag men het daaraan blootstellen Ik denk van neen.
Ik zal hier niet inlasschen een beschouwing over de gevechtswaarde
van den bewoner van Java; dat is een gebied waarover men nimmer
uitgepraat raakt. Wel is het van belang eens te overwegen van welke
waarde de inlandsche soldaten zullen zijn tegenover een B.Y. die niet
op den loop gaat voor „Orree attaqueeren" Ik voor mij geloof, dat die
inlandsche soldaten tegenover een modern bewapenden vijand van nul
en geener waarde zullen blijken te zijn. Ook in het Indische leger zal het
blijken, dat de gemakkelijke overwinningen op een slecht bewapenden
en slecht aangevoerden inlandschen vijand behaald, in een strijd tegen
een B.V. eer nadeelig dan voordeelig zullen zijn.
Wij zouden gaandeweg moeten leeren, maar daarvoor zal de tijd ont
breken, en al leeren we wat, dan zal de tijd om er profijt van te trek
ken er niet zijn. Het in het Indische leger den laatsten tijd gevolgde
oefeningssysteem, tegenover den inlandschen vijand patent, heeft er ook
al niet toe geleid het Indische leger bruikbaarder te maken voor een
strijd tegen een B. Y. Hoeveel hoofdofficieren van het Indische leger
zijn in staat om een eenigszins groote samengestelde troepenmacht naar
behooren aan te voeren Als er eenige jaren geleden te Weltevreden
parade gehouden moest worden met een bataljon of drie, dan werd er
een plattegrond geteekend van de opstelling, met de afstanden er bij.
Men zou nu de bevolking, r schouder aan schouder" willen laten strijden
met een voor den strijd tegen den B. V. minderwaardig leger? Het
behoeft geen betoog wie dan het zwaarste 't gelag zou hebben te betalen.
Daar ik van meening ben, dat wij nimmer de immoraliteit mogen be
gaan om de bevolking van Java tot een levée en masse tegen een bin
nengedrongen B. V. over te halen, kan ik buiten beschouwing laten of,
gesteld men werkte toch in die richting, die bevolking er gevolg aan
zou geven. Wil men toch mijne meening er over? Welnu, ik ben er
vast van overtuigd, dat bij het eerste schot uit het vijandelijke scheeps
geschut, de bevolking er vandoor zou gaan. Zij zal zich dan op veilige
plaatsen ophoopen, gebrek aan allerlei zal daar ontstaan, met daarvan
het gevolg zijnde misdrijven en onlusten.
Het kan best zijn, dat er zich lieden zullen aanmelden om vrijkorpsen
te vormen, maar dat zullen alleen duistere elementen zijn, die wel lust
voelen in rampassen onder officieuse goedkeuring, dat zullen vrijseharen
zijn, die den vijand geen kwaad doen, maar de bevolking terroriseeren.
Het spreken over een javaansche natie is woordspel, er bestaat geen
javaansche natie, evenmin als een madoereesehe of soendaneesche natie.
