250
De heliografen hebben tot tevredenheid gewerktmet behulp
van zonlicht werd een afstand van 70 K.M. bereikt. Bij gebruik
van kunstlicht bedroeg de maximum-afstand over dag 30 K.M.
en 's nachts 60 K.M. Gemiddeld werden 200 woorden per minuut
overgeseind.
Hierboven werd reeds melding gemaakt van het gebruik van
draadlooze telegrafie bij de motorballons. „Rood" gebruikte rij
dende en draagbare stations met toestellen volgens het Deensche
stelsel Poulsen; „Blauw" had toestellen van de Duitsche „Tele-
funken-Gesellschaft" volgens het stelsel Arco-Slaby. Beide toe
stellen hebben goed voldaan, vooral dat van Arco- Slaby, wegens
zijne volkomen ongevoeligheid voor atmosferische storingen.
Een rijdend station bestond uit 2 vierradige voertuigen, elk,
evenals een caisson, bestaande uit 2 tweeradige voertuigen.
Elk voertuig was bespannen met zes paarden en vervoerde,
behalve gereedschappen, toestellen, seinmasten en motor, nog
zes bedieningsmanschappen, zoodat het station met groote snel
heid verplaatst kon worden. Bij hevigen wind werden voor
het ophangen van den luchtdraad, in plaats van een ballon,
opvouwbare vliegers gebruikt. Ook werd daartoe gebezigd een
inschuifbare, 30 M. hooge, magnalium mast. Niet alleen be
spaart het gebruik van masten veel gas, maar haperingen en
storingen worden er door beperkt,
Yan automobielen werd zoowel tot vervoer van personen als
van voorraden een ruim gebruik gemaakt, waarbij de vrijwillige
automobiel-club groote diensten bewees. Zou, evenals in Duitsch-
land, Italië, Oostenrijk en andere landen, het particulier initia
tief ook niet bij ons het Legercommando behulpzaam kunnen
zijn door het vormen van een vrijwillig automobiel-korps? x)
De buitenlandsche officieren werden ditmaal per automobiel
naar het oefeningsterrein gebracht, waar zij konden uitstappen.
Paarden waren niet beschikbaar gesteld. Veel zullen de heeren
niet gezien hebben.
Naar: Internationale Revue über P.
die gesammten Armeen unci Flotten
Beiheft 113).
1) Volgens de ,Java-Bode" van 27 Jan. zou de Chef van den G-eneralen Staf zich
reeds tot het bestuur van de Java Motor Club gewend hebben.
