451
weer gaan schuiven, enz., om de richting te verbeteren Van
daar, dat ik de voorkeur geef aan N. I. R. II, 252 en 252 a
boven J. R. 91.
Maar er is meer. De ondervinding heeft geleerd, welken heil-
zamen invloed een kort en krachtig uitgesproken commando
en de daarop volgende, werktuiglijk uitgevoerde beweging op
den gemoedstoestand van een troep kunnen hebben. Het is
heusch niet noodig beschrijvingen van buitenlandsche oorlogen
op te slaan om daarvan sprekende voorbeelden te vindenonze
eigen krijgsgeschiedenis levert ze meer dan genoeg.
Nu bewere men niet, dat iets dergelijks op de slagvelden
der toekomst ondenkbaar is, dat commando's onverstaanbaar
zullen zijn, enz. In meer achterwaarts, buiten 's vijands gericht
vuur opgestelde afdeelingen kunnen plotseling invallende toe
valstreffers groote onrust veroorzaken. Heeft de betrokken
afdeeling in vredestijd geleerd een zeker commando werktuiglijk
te gehoorzamen, dan zal dat zelfde commando, thans op korte
en krachtige wijze uitgesproken, voldoende zijn, om, niettegen
staande de onrust in de gelederen, den troep tot kalmte te
brengen en die beweging te laten uitvoeren, welke de omstan
digheden eischen.
Hiermede is in het kort toegelicht de groote waarde van eene
stipte en nauwgezette uitvoering van zekere bewegingen, welke op
het ge vechtsveld noodig kunnen zijn. Thans nog een enkel woord
over de wijze van uitvoering, welke het reglement behoort te ge
ven. Eenvoud is het kenmerk van het ware en behoort dus ook
hier op den voorgrond te staan; zucht tot uiterlijk vertoon, thea
trale bewegingen, die aan den „Zopf" uit het einde der achttiende
eeuw herinneren, komen hierbij niet te pas. Dit neemt echter
niet weg, dat sommige reglementaire bepalingen, die den mili
tair een zekeren dwang opleggen, als oefening in zelfbeheer
sching hoogst nuttig kunnen zijn. Hoe meer de man leert
lichaam en geest te beheerschen, des te beter zal hij zich op
het gevechtsveld houden. In dit opzicht acht ik van groot nut
het onbeweeglijk stilstaan gedurende eenigen tijd en heb ik
met groote instemming gezien, dat J. R., I, 23, in overeenstemming
1) Ook als eerbewijs. Hoewel in nauw verband met ondergeschiktheid ongehoorzaam
heid staande, laat ik de eerbewijzen buiten beschouwing, om niet te wijdloopig te wordeü.
