491
het schootsvlak inneemt, alzoo slechts de voor de normale
correctie voor de derivatie benoodigde helling met dat vlak heeft.
Aangezien de spoorbreedte van de Indische affuit gelijk is
aan 1.27 M. en het opzethuis over 5° naar links en naar rechts
kan worden bewogen, kan het eene rad hoogstens 1.27 sin
5° 1.27 X 0.08716 0.1107 M. of ruim 1 d.M. hooger of
lager geplaatst zijn dan het andere, wil men door het laten
draaien van den opzet den invloed van den scheeven stand dei-
raden nog veronzijdigen. (fig 12.)
Hoewel de libel F zoodanig is geplaatst, dat de richter de
luchtbel kan zien zonder dat hij de voor het richten vereischte
houding van zijn hoofd behoeft te veranderen, zoo moet hij
daartoe toch zijn oog van den kijker en dus van het doel af
brengen. Het gevolg hiervan is, dat de richter, nadat hij de
luchtbel tot inspelen heeft gebracht, het doel weder moet op
zoeken, omdat door dit uitschakelen van den invloed van
scheeven radstand, het richtkruis van den kijker zich ten op
zichte van het doel zijdelings heeft verplaatst.
In het hierdoor veroorzaakte tijdverlies zou desnoods berust
kunnen worden indien dat doen inspelen van de luchtbel slechts
eenmaal, na het geven van de eerste richting, behoefde te ge
schieden.
Dit laatste is echter geenszins het gevalbij scheeven radstand
neemt de opzet, bij het veranderen van de elevatie, telkens een
anderen stand in ten opzichte van het schootsvlak, terwijl verder
de radstand wijziging kan ondergaan doordien het eene rad zich
dikwijls dieper ingraaft dan het andere. De richter moet dan
ook telkens den stand van de luchtbel controleeren en deze zoo
noodig doen inspelen, waarvan tijdverlies en dus vermindering
van de vuursnelheid het gevolg is.
In verband met het vorenstaande zal het duidelijk zijn, dat
de grootste vuursnelheid, gepaard aan de grootst mogelijke
juistheid alleen dan bereikt kan worden, als de libel en het
oculair van den kijker zoodanig vereenigd zijn, dat bij het richten
niet alleen het richtkruis en het doel, doch tegelijk ook de
luchtbel gezien wordt. Aan deze voorwaarde kan bij den pano
ramakijker op eenvoudige wijze voldaan worden; de opening
voor verlichting van bet richtkruis wordt niet in den zijwand,
I. M. T. 1910 32
