492
maar ia den onderwand van de oculairbuis aangebracht, terwijl
daarin, loodrecht op de as van die buis en onder het lichtkruis,
een kleine horizontale libel wordt geplaatst. Deze libel snijdt
een segment af van het cirkelvormige gezichtsveld van den
kijker, in welk segment de luchtbel zich heen en weer be
weegt (fig. 13). Het gezichtsveld wordt hierdoor kleiner, doch
in zoo geringe mate, dat dit nadeel in geen geval opweegt tegen
de voordeelen, welke een dergelijke inrichting biedt.
De bovenomschreven plaatsing van de libel is van bijzonder
groote waarde voor kanonnen, waarbij voor het geven van de
zijdelingsche richting het pivötsysteem is toegepast.
Bij dergelijke kanonnen draait de pivöt, als het kanon in
verticale richting wordt bewogen, om een horizontale as, zoodat
zij, na het geven van de hoogterichting, een schuinen stand
zal hebben. Wordt nu aan het draai wiel T (fig. 11) gedraaid
om de fijnere zijdelingsche richting te geven, dan beweegt zich
de wieg en dus ook de libel F om die schuin staande pivöt,
tengevolge waarvan de luchtbel zal uitwijken.
Om deze weer tot inspelen te brengen, moet het opzethuis
met behulp van G gedraaid worden; hierdoor verplaatst de opzet
zich zijdelings, zoodat de richtlijn niet meer op het doel uitloopt.
Deze moet nu weer op het doel gebracht worden, waartoe de
wieg (met kanon en libel) andermaal om de schuin staande
pivöt gedraaid moet worden, zoodat de luchtbel opnieuw uitwijkt.
Deze bewerkingen moeten zoo dikwijls worden herhaald, totdat
ten slotte de richtlijn op het doel uitloopt en tevens de luchtbel
inspeelt, hetgeen begrijpelijkerwijs slechts door buitengewoon
goed geoefende en handige richters zonder aanzienlijk tijdverlies
kan worden uitgevoerd.
Is echter in den kijker een libel aangebracht, zooals bij de
vizierinrichting van het Indische veldstuk het geval is, dan
kan de richter, door tegelijkertijd aan het draaiwiel T en aan
het handvat G te draaien, de richtlijn op het doel brengen
en zorgen, dat de luchtbel gedurende deze verrichting blijft
inspelen.
Zooals duidelijk zal zijn, kan de hiervoren omschreven in
richting alleen bij den panoramakijker toepassing vinden, omdat
alleen hierbij de oculairbuis, waarin de libel is geplaatst, steeds
