- 497 -
„de richtkijker moet toelaten te richten op willekeurige
„punten in den geheelen omtrek, zonder dat de richter zijn
"gewone plaats bij het stuk behoeft te verlaten of van houding
„moet veranderen."
Aan dezen eisch wordt door de z. g. n. panoramakijkers, een
uitvinding van de „Optische Anstalt C. P. Goerz, Aktienge-
sellschaft, Berlin Friedenau" ten volle voldaan x).
1. Optische inrichting.
De panoramakijker bestaat uit twee verschillende optische
deelen, nl. een astronomische kijker en een prismastelselwaarvan
het eerste dient om het te beschouwen voorwerp z. g. n. bij
te trekkenterwijl het laatste een tweeledig doel heeft en wel
le. het door den kijker gevormde omgekeerde beeld rechtop
te plaatsen
2e. het beeld in zijn juisten stand te houden, als de kijker
om zijn lengte-as wordt gedraaid, d. w. z. de rondom den waar
nemer gelegen punten binnen diens gezichtsveld te biengen en
wel zóó, als zij zich aan het ongewapende oog voordoen.
le. De astronomische kijker.
Deze kijker (ook wel die van Kepler genoemd) op zich zelf
beschouwd, bestaat in zijn eenvoudigsten vorm uit twee positieve
(convergeerende) lenzen, het voorwerpglas of de objectieflens
V (fig. 15) en het oogglas of de oculairlens O.
De objectieflens V vormt van het voorwerp A.B., waarop de
kijker gericht wordt, een omgekeerd reëel beeld A' B', even
voorbij het tweede hoofdbrandpunt 2) F2 dier lens. Ter plaatse
1) Revue Militaiie Suisse 1903 blz. 137 en 1908, blz. 135.
Zie o. m. Schweizerische Zeitschrift für A. u. G. 1903 ble. 191 en 1908, blz. 21.
Militair "Wochenblatt 1903 blz. 2078.
Revue d' Artillerie 1903 Mei blz. 126.
Mitteilungen 1903 blz. 46 en 401.
Militaire spectator 1905 blz. 159.
Kriegstechnische Zeitsehrift 1908 blz. 97.
Artilleristiache Monatbhefte 1908 No. 14 blz. 135.
Brochure van Goerz. Das Panorama-Fernrohr 1907.
Von Roskoten. Die heutige Feld-artillerie 1909 blz. 129.
Campana. L'artillerie de campagne 1909 biz 237;
2) De rechte lijn, die door de beide krommingsmiddel punten [van biconvexe (dubbelbolle),
convex-concave (bolholle), biconcave (dnbbelholle) en concaafconvexe (holbolle) lenzen!
of door het eenige krommingsmiddelpunt loodrecht op het platte oppervlak [van plan-
