ma's, Fiske maakte gebruik van een electrischen stroom,
die zoodanig door een 2 tal rheostaten werd geleid, dat de
aflezing op den rand van een galvanometer afhankelijk was
van den draaiingshoek s. De afstandsmeters van Gerebotani
MartinsDörnertKamperenz. verschillen slechts weinig met
de bovenvermelde.
1. Kaibel b te Mainz meet den hoek met behulp van eene
zoodanige mechanische inrichting, dat de plaatsverandering,
die enkele instrurnentdeelen gedurende de kijkerbeweging
ondergaan, eene evenredige vergrooting van hoek tengevolge
heeft, zoodat deze hoek met meerdere nauwkeurigheid ge
meten kan worden dan gewoonlijk het geval is. Aan de
uiteinden eener basis van 0.90 M. bevinden zich een vaste
en een beweegbare kijker, die bij den aanvang eener meting
evenwijdig worden gesteld. Een met den beweegbaren kijker
vast en rechthoekig verbonden arm beschrijft - bij draaiing
met zijn vrij uiteinde kleine, practisch niet van de rechte
lijn afwijkende cirkelbogen aC (fig. 26). In A APC zal Aa
middelevenredig zijn tusschen aC en aP; daar Aa de leng
te van den arm bekend is, zal men, voor aP achtereen
volgens verschillende waarden van 100 6000 M. invullende,
voor iederen afstand de grootte van aC kennen en omgekeerd
uit. deze afwijking onmiddellijk den afstand tot het doel
weten. Daartoe wordt de afstand aC door middel van tand
raderen overgebracht op een uurwerk en daarna vergroot op
een cijferbord met concentrische ringen, teneinde den afstand
zoo nauwkeurig mogelijk te kunnen aflezen. Op b.v. 8000
M. zal men kunnen schatten tot op 30 M. nauwkeurig d.i.
1 van den afstand overeenkomende met 1/3 rn.M. ver
plaatsing van de aanwijsnaald.
De in 1898 te Mainz vanwege het Duitsche legerbestuur ge
houden proeven bewezen, dat vlug en nauwkeurig kon worden
afgelezen bij zich duidelijk afteekenende doelen, dat metingen
op minder scherp begrensde doelen als boomkruinen, loopgraven,,
hooischelven enz. verschillen van 100 200 M„ bij afstanden
van 3 4000 M. opleverden, dat het instrument hoewel
INDISCH MILITAIR TIJDSCHRIFT
127
1) Krigstechn. Zeitschr. 1899 blz. 68.
