0\ Oefeningen met mobiele stations noor
draadlooze telegrafie gehouden bij het
ned,-Undi5che heger.
(3JJ (Zie i. m. t. 1910 no. 4.)
De bij de maatschappij „Telefunken" bestelde mobiele stations
voor draadlooze telegrafie kwamen in de tweede helft van
September 1909 in Indië aan, tegelijk met een drietal onder
officieren van het Regiment Genietroepen te Utrecht, die een
verband hadden aangegaan bij het Indische Leger, en die in
Berlijn in de fabriek zelve bij de montage waren tegenwoordig
geweest.
Wegens de heerschende cholera werd niet direct begonnen
met proefnemingen, doch werden eersc de stations met behulp
van het Geniekader ontpakt en in orde gemaakt, terwijl een
station werd opgesteld op het terrein van het in aanbouw
zijnde vesting-artilleriekampement op Tanah-Abang te Wel
tevreden. Verder maakte men de draagbare stations geheel
onafhankelijk van de verplaatsbare, zoodat bij de proefnemin
gen over vier stations kon worden beschikt. Van het korps
Genietroepen te Tjimahi werden eenige oude karretjes verkre
gen, en bij ieder station een dergelijk karretje ingedeeld. Een
verplaatsbaar station bestaat uit drie karren (twee van 600,
een van 500 K.G.), een draagbaar station uit twee karren
{twee van 600 K.G.)
Het station op Tanah Abang werd reeds dadelijk gebruikt
voor het onderhouden van een vasten seindienst met de ma
rine, hetgeen ook gedurende de latere oefeningen werd volge
houden.
Gedurende de eerste maanden werden eenige noodzakelijke
wijzigingen aangebracht o.a. moesten van alle karren delamoen-
boomen worden veranderd. Waar het toch de bedoeling is de
karren te laten trekken door ingehuurde Inlandsche paardjes,
moesten ook de boomen en de trekinrichtingen daarmee in
overeenstemming worden gebracht. Dit geschiedde bij de Rij-