en gedurende den nacht meestal verminderen, om 'smorgens
meestal geheel te verdwijnen.
Het al of niet gemeenschap hebben bij luchtontladingen
hangt natuurlijk vooral af van het geluid in de telefoon, (en
of dit door de luchtontladingen wordt overstemd), en dus
ook van den afstand der stations.
Bij weerlicht en onweer zijn de luchtstoringen zeer hinder
lijk (voor en na een donderbui sterker dan gedurende het
onweer zelf), en bij regenachtig weer zijn ze sterker dan bij
heldere lucht.
Een enkele oefening werd gehouden met meerdere stations,
waarbij men de volgende resultaten verkreeg.
Een verplaatsbaar station was opgesteld te Weltevreden,
een te Poerwakarta, en een draagbaar station te Tjikampek.
Correspondeerden de beide eerste met een golflengte van
1000 M. en trachtte dat te Tjikampek te storen met 600 M.,
dan werd zulks noch te Weltevreden, noch te Poerwakarta
gehoord.
Waren Weltevreden en Tjikampek in correspondentie met 600
meter, en stoorde Poerwakarta met een golf van 1000 meter, dan
was de verbinding slechts tamelijk, doordat het draagbare
station te veel werd gehinderd door de storingen.
Seinden Weltevreden en Tjikampek met 600 M. en mocht
Poerwakarta afluisteren met de ontvanginrichting op 1000 M.
golf, terwijl alleen de condensator in den luchtdraad (voor
afstemming) mocht worden veranderd, dan was aldaar het
geluid van Tjikampek zwak doch nog neembaar; van Weite
vreden was niets te hooren.
Seint men dus met een onbekende golf, dan zal het voor
een vreemd station, dat niet al te dichtbij is opgesteld, eerst
noodig zijn af te stemmen op deze golflengte. Weet nu dat
vreemde station niet dat er geseind wordt, dan zal het wer
kelijk toevallig zijn als het spoedig hoort, dat andere stations
correspondeeren. Het station zou dan onafgebroken doorloo
pend aan het afstemmen moeten zijn, doch hoort het ook
maar het minste geluid, dan kost het zuiver afstemmen ook
weinig tijd meer. Neemt men echter in aanmerking, dat twee
seinende stations niet meer energie gebruiken, dau juist voor
INDISCH MILITAIR TIJDSCHRIFT
179
I. M. T. 13
