een goede verbinding noodig is, dus hun geluid zoo zacht
mogelijk maken, dat nu en dan op vooraf afgesproken tijden
van golflengte kan worden veranderd, en dat toch altijd nog
van een geheime code kan worden gebruik gemaakt, dan
kan men zeggen, dat het afluisteren van berichten zeer moei
lijk te maken is.
Wat het opzettelijk storen door vreemde stations betreft,
dit hangt natuurlijk ook af van den afstand en de werkings-
straal van dit station, maar ook met welke golflengte of
gestoord wordt. Verschilt deze veel van die der corres-
pondeerende stations, dan zal de verbinding in het geheel
niet slechter worden. Voor een vreemd station is het dus
weer wenschelijk eerst de golf te vinden, waarmee wordt
gewerkt, en zooals we zagen, is dit niet gemakkelijk.
Defecten en haperingen.
Uit de bij deze oefeningen voorgekomen defecten en hape
ringen kan een conclusie worden getrokken omtrent de deug
delijkheid van het materieel. Een gedeelte er van is toe te
schrijven aan onhandigheid van het personeel, doch vooral
de defecten van eenigszins belangrijken aard moeten gezocht
worden in den fataien invloed van het vochtige klimaat. Met
name de condensator heeft daarvan veel te lijden. De Leidsche
flesschen werden echter op handige wijze verbeterd, terwijl
door branden van arang en het werken met ongebluschte
kalk zooveel mogelijk alles werd drooggehouden.
Het werken met één universaal-omschakelaar bleek niet
wel doenlijk. Het aanbrengen van een tweede had evenwel
geen bezwaar.
De verplaatsbare stations bleken werkelijk zeer betrouw
baar te zijn en over het algemeen perfect te werken, terwijl
zoo er al haperingen voorkomen, deze als regel binnen mi
nimalen tijd kunnen worden verholpen.
De draagbare stations zijn zeker niet zoo solide, daar te
veel aan lichtheid is opgeofferd. De trapinrichtingen zijn in
de eerste plaats onhandig en onsterk, en zijn wellicht met
vrucht te vervangen door een kleinen benzinemotor.
Het opzetten van den raast vorderde een heele oefening
180
INDISCH MILITAIR TIJDSCHRIFT.