D -rir - l/TTüp h)
zal de horizontale afstand D h cotg (lig. 20). Indien h
bekend is en hoek gemeten wordt, zal de afstand D een
voudig te berekenen zijn.
Zoodra de afstand echter eenige honderdtallen van meters
overschrijdt, dient rekening gehouden te worden met den
invloed der aardkromming en straalbuiging en zal
h==Dtg£ -^D2 i),
waarin k de refractiecoëfficient, varieerend tusschen 0.10
en 0.20 en r de aardstraal voorstelt. Uit deze formule volgt
voor de waarneming van uit A naar C
h D tg -|of
D b)
en daar voor kleine hoeken tg s
Voor kimduiking wordt hieruit afgeleid
Aangezien geringe veranderingen in h groote verschillen
in D veroorzaken, moeten de velschillende waarden van h,
door eb en vloed te weeg gebracht, vereffend kunnen worden
door gewijzigde instrumentshoogte, hulptafels of door an
dere correctiën.
De hellingshoek zal afgelezen moeten worden met eene
nauwkeurigheid, die in overeenstemming is met het resultaat,
dat men verlangt. Wenscht men b. v. op 20 K.M. bij eene
standplaatshoogte van 10 M. eene fout van hoogstens 100 M.
i°/oi dan mag de aflezing.-fout hoogstens 0.5" bedragen.
Hieraan kan worden voldaan bij vaste opstelling van het
instrument en het gebruik van schroeven voor fijne beweging
met micrometertrommel.
De bij de Fransche kustartillerie in gebruik zijnde afstands
meters van Audouard berusten op hetzelfde beginsel. Derge
lijke instrumenten worden eveneens vervaardigd door de
firma Von Starke en Kammerer te Weenen, waarbij de afstand
onmiddellijk achter den hellingshoek wordt afgelezen en door
INDISCH MILITAIR TIJDSCHRIFT
13
1) Dr. Schols Landmeten en Waterpassen.
