INDISCH MILITAIR TIJDSCHRIFT
299
zen bij die vijf fabrieken Deze, dat er besteld worden twee bergkanon-
nen bij de firma Krupp, en dat die naar Indië worden gestuurd om
daar nader beproefd te worden bij het Indische leger. Er wordt
dus een kanon uitgezonden, dat is ontworpen want dat laat de
Memorie van Antwoord zeer duidelijk uitkomen en uitgewerkt door
den kapitein Gooszen, maar dat wordt geconstrueerd in de fabriek
van de firma Krupp, die zich natuurlijk daartoe bereid verklaard heeft.
Mijnheer de Voorzitter! Ik kan het niet verhelen, dat deze methode
mij voorkomt niet de goede te zijn. Deze methode, om te komen tot
een goed kanon voor onze bergartillerie in Indië, geeft, dunkt mij,
niet den waarborg, dat die artillerie inderdaad zal krijgen hetgeen het
hebben moet, namelijk het beste, dat op dit gebied verkrijgbaar is.
Vooreerst heeft die methode dit m. i. minder wenschelijke gevolg, dat
daardoor ontstaat een soort deelgenootschap, copartnership, tusschen
d> n ontwerper van het kanon en de fabriek die het construeert. In
zekeren zin loopen hun belangen ineen. Het komt mij voor dat dit
in zulke zaken neen gewenschte verhouding is. Maar wie zal verant
woordelijk zijn ten slotte? Eigenlijk niemand anders dan de kapitein
Gooszen. Indien er naderhand fouten in het kanon blijken te zijn, zal
de firma Krupp zeggen: het is niet ons kanon, het zijn de denkbeelden
van den kapitein Gooszen, die deze op onze fabriek heeft uitgewerkt
en voor welker uitvoering wij ons geleend hebben.
Wij krijgen door deze eenzijdige methode van werken een resultaat
dat niet geheel betrouwbaar is En misschien zou dit bezwaar voor
mij nog niet zoo zwaar wegen hoewel het niet is weg te nemen
indien het kanon, dat nu naar Indië zal worden gestuurd en daar
aan het Indische legerbestuur in proef zal worden gegeven, vooraf hier
te lande aan een onderzoek en beproeving van een commissie van
onpartijdige deskundigen ware onderworpen. Daarmede zou wel niet
genoeg zijn gedaan, want het zou nog slechts zijn geweest de beproe
ving van een enkel soort berggeschut, maar men zou dan ten minste
nog kunnen zeggen het werk van den heer Gooszen is, voordat het
naar Indië is gestuurd, reeds gekeurd door andere deskundigen hier te
lande. Maar volgens de Memorie van Antwoord zijn de kanonnen die
op het oogenblik nog slechts in project bestaan en waarover dus des
kundigen voor zoover zij gehoord zijn nog geen oordeel op beproeving
gegrond hebben kunnen uitspreken, reeds besteld.
Dit komt mij voor te zijn een zeer ongewone, ongebruikelijke gang
van zaken Daarbij wensch ik te vragen hoeveel kosten die twee
stukken en uit welk artikel der begrooting zullen zij worden betaald
En waarom zijn er twee besteld? Ik heb in den laatsten tijd wel meer
zaken van dezen aard onder de oogen gehad, en ik meen dat het de
gewoonte is om, wanneer men zij" artillerie wil verwapenen en een
keuze wil doen uit de beste kanonnen, aanvankelijk aan de fabrieken
die daarvoor in aanmerking komen, slechts één stuk ter beproeving
te vragen, zonder voordat proefkanon te betalen. Het proefkanon wordt
niet besteld.
De constructie daarvan komt dus niet voor rekening van den Staat,
en dit ligt voor de hand aldus de zaak te regelen, want men weet
nog niet of men het zal aannemen of niet, omdat men juist door de
I. M. T. 1911. 20
