Het principe om geen vóórstellingen te bezetten, doch alle
kracht in de hoofdstelling te vereenigen teneinde mot de
gezamenlijke krachten een beslissing te zoeken op het gun
stigste gevechtsveld, is zeer schoon, mits men daar tijdig
die krachten heeft vereenigd; gelukt dit niet, dan is men
gedwongen een deel van zijn krachten aan te wenden tot
het winnen van tijd.
Het succes van de Bulgaren met hun vóórstellingen was
onbetwijfelbaar, het geheele vijandelijk aanvalsplan werd daar
door verijdeld.
Waarom de Bulgaren niet in stede van de stelling van
Slivnitza de natuurlijke stelling hebben bezet op de water
scheiding van den Dragoman-pas over de Ostra Tzuka hoog
te Jarlowtzi hoogte Zabjel naar den uitlooper Oost van
Dragotin, is mij onbekend. Volgens de kaart bood zij vele
voordeelenze kon weliswaar even gemakkelijk worden om
trokken als de stelling van Slivnitza (via Bresnik), doch ze
was korter dan deze en het omvatten was door het gebergte
op beide vleugels veel moeilijker, in ieder geval door kleine
detachementen gemakkelijker tegen te gaan. Daardoor bood
deze stelling meer kansen voor een offensieve verdediging,
voor het zoeken van een beslissing. Wellicht geeft de kaart
ons hierin echter geen juist beeld vide aanteekening op
de kaart zelve zoodat we op dit punt maar niet verder
zullen ingaan.
Wat de wijze van bezetting betreft, daarin is voor ons veel
leerzaams. De Bulgaren, een stelling moetende verdedigen,
die voor hun zwakke krachten veel te uitgebreid is, plaatsen
slechts daar troepen, waar onmiddellijk gevaar dreigt. In het
begin hangt hun linkervleugel geheel in de lucht, eerst den
18den November zenden ze een linkerflankdekking tegenover
de troepen, die van Bresnik konden worden verwacht; men
dacht er niet aan, de stelling te ontruimen uit vrees voor
het gevaar, dat van daar dreigde.
Het nadeel van de uitgebreide stelling is in hooge mate
gebleken, de Bulgaren hadden nl. geen algemeene reserve om
het offensief in te zetten. Op den 17den November was dit
duidelijk en natuurlijk; toen waren er ternauwernood troepen
342
INDISCH MILITAIR TIJDSCHRIFT
