zal uit den aard der zaak slechts zeer langzaam gaan, zoodat er ten slotte groote kapitalen in de doode hand zullen berus ten iets, wat voor Rijks-middelen niet oirbaar is. Hier zal dus het particuliere initiatief moeten ingrijpen. Ter ver wezenlijking van bovenstaande denkbeelden is het dus in de allereerste plaats noodig, dat Regeering en particulieren zonder eenig winstbejag de handen ineen slaan en een groot kapi taal bijeen brengen. Het van Heutsz-fonds, waarvan tot dus ver weinig uitkomsten werden gezien, zou misschien de eerste steen kunnen vormen, waarop het gansche gebouw van dezen daadwerkelijken soldatensteun kon rusten. Geen beter en eervoller hulde aan den naam van onzen grootsten leger aanvoerder In geenen deele wil ik het bovenstaande doen doorgaan voor onfeilbaar, en zeer goed zie ik de gevaarlijke klippen, waar op dit pas van stapel geloopen scheepje kan komen te stranden. Een der grootste gevaren zal wel de paupersquaestie zijn, welke echter bij richtige toepassing zeer wel vermeden kan worden; in zooverre, dat in géén geval het eerste geslacht van werklieden armlastig behoeft te worden. Doch wat zal er dan, bij de tegenwoordig nog in Indië heerschende toestan den, gebeuren? De nu reeds in Indië gevestigde gepaspor- teerden doen vreezen, dat het meerendeel der gekweekte werklieden een huishouden met eene inlandsche vrouw zal opzetten, en de kinderen zullen dan werkelijk een grooten aanwas van paupers kunnen vormen, indien voor hen geen uitweg wordt gevonden. Toch is in werkelijkheid het gevaar voor die bovenmatige toeloop van paupers niet zóó dreigend. Het meerendeel der Europeanen, die hunne vijftien dienstjaren achter den rug hebben, houdt er reeds in de kazerne eene concubine op na, die hen daar ook wel de vadervreugde heeft doen smaken. Zeer dikwijls zal de gepasporteerde dus reeds een huisgezin hebben, en de aanwas van paupers, ontstaan door het ver wekken van kinderen na die vijftien dienstjaren, zal allicht opgeheven worden door het verminderen van het aantal gevallen, waarin vaderlief naar Europa terugkeert, en zijne kinderen de kampong instuurt of naar Pa van der Steur, INDISCH MILITAIR TIJDSCHRIFT 459

Tijdschriftenviewer Nederlands Militair Erfgoed

Indisch Militair Tijdschrift | 1911 | | pagina 479