beurt van vuren was, terwijl een paar andere al lang klaar
waren, alleen om den schietstaat toch maar een smakelijk
aanzien te gevendie tijd is gelukkig voorbij. Nu wordt na
een theorie over de schietregels, het vuur eerst op een pano
rama uitgevoerd, om den B. C. te leeren juist en vlug te
commandeeren (ook de opschrijver leert daarbij veel) en
daarna pas gaat men naar de batterij, waar dan zonder uit
zondering alles vlot van stapel loopt.
Het panorama is een geschilderde voorstelling van een denk
beeldig terrein, om de gedaanten te bepalen 20 M. lang en
2 M. hoog, en bestaat uit een onderste (x/3 van de hoogte)
en een bovenste deel. Het bovenste deel is 1 M. verder naar
achteren geplaatst, en tusschen beide deelen, zijn een plank
of latten aangebracht, waarop allerlei doelen en terreinvoor-
werpen opgesteld kunnen worden, die zich dan afteekenen
tegen den onderkant van het bovenste deel. Die terrein-
voorwerpen en doelen zijn van geschilderd blik, op houten
blokjes bevestigd en op de zelfde schaal vervaardigd als de
terreinvoorstelling. Over de plank kunnen ook door middel
van een koord doelen voortbewogen worden (in twee rich
tingen). De personen, die op aanwijzing van den officier
panoramaleider A. of S. P. moeten vertoonen, stellen zich
achter het panorama op. Het geheel is onder een afdak ge
plaatst en kan door een soort gordijn voor regen en weer
beschut worden. Op 60 M. afstand wordt de B. C. met zijn
opschrijver opgesteld. Hij doet zijn commando's zóó luid
(door een spreekbuis) dat de panoramaleider ze verstaan kan.
In verband met die commando's vertoont men op het com
mando „Vuur" van dien leider een grauw gekleurd schijfje
als een A, en eeD, aan een lange steel bevestigd wit geverfd
schijfje als een S. P. voorgesteld moet worden, vóór, achter,
naast of boven het doel. De B. C. neemt met een prismakijker
waar. De afstand waarop hij staat is zoo groot, dat de schijn
bare grootten der terreinvoorwerpen en doelen zoo goed moge
lijk met de werkelijkheid overeenkomen. Op de achterzijde van
het panorama is een maatverdeeling aangebracht, aangevende
°/00 van den afstand waarop de waarnemer staat (6 c.M.).
486
INDISCH MILITAIR TIJDSCHRIFT
