INDISCH MILITAIR TIJDSCHRIFT
535
van de dichtheid van het driehoeksnet te kunnen maken, merken wij
op, dat volgens het verslag 1 pilaar voorkomt op gemiddeld 76.8
K.M.2 en 1 astr. punt op 1290 K.M.2 Als wij deze cijfers vergelijken
met de dichtheid van het secundaire net van Java, waar 1 driehoeks
punt op gemiddeld 15 K.M.2 voorkomt dan zouden wij het zeer
gering aantal punten voor Zuid-Sumatra alleen kunnen verklaren
uit een veel kleinere schaal der gebezigde kaarteering, bijv. 1:250.000
of 1:100.000. "Waar echter ook de schalen 1:50.000 en zelfs 1:25.OoO
toepassing vinden, zullen bijzondere voorzieningen t.b.v. het verband
in de kaarten niet geheel achterwege gelaten kunnen worden.
Het volgende opstelDe hoofd- en secundaire driehoeksmeting van
Midden-Sumatra ontvouwt o. m. redenen, waarom de triangulatiewerk-
zaamheden van Djambi welke tot die van Zuid-Sumatra behoorden
in het afgeloopen jaar tot een onderdeel werden verklaard van de
driehoeksmeting van Midden-Sumatra, waartoe het geografisch behoort-
De onvermijdelijke herberekeningen in het systeem van Midden-Suma
tra zouden niet noodig zijn geweest, indien destijds het administratief
„vöör" Djambi ressorteerde onder Palembang niet de overhand
had gehad op het wetenschappelijk „tegen."
De hoofd- en secundaire driehoeksmeting van Sumatra's Oostkust doet
ons enkele der vele moeilijkheden kennen, waarmede de verkenning
van het driehoeksnet gepaard is gegaan.
Dat de verkenners in de streken voor geen gemakkelijke taak stonden,
moge blijken uit de omstandigheid, dat op meerdere verkende punten stel
lingen zijn opgericht van 20 tot 30 M. hoogte. Zelfs bereikt een dier stel
lingen een hoogte van 39 Meter en een andere van ruim 55 Meter.
Onder Pilaarbouiv treffen wij eene beschrijving aan van een merk-
waardigen tocht door den Adj. Onderoff. Lübeck ondernomen om de
pilaar op het hoofddriehoekspunt Gr-Oeloe Bësitoeng P 117 (op de grens
tusschen Langkat en de onderafd. Tamiang)en eene andere, aan den
marschweg daarheen gelegen, te bouwen. Vol bezwaren en ongemak
als de tocht was, had zegt het verslag
het bomven van deze twee pilaren 26 dagen in beslag genomen enflSOO
gekost, ongerekend de kosten van de gebruikte cement en de tractementen
van opnemer en vaste mandoers.3)
Bij het vernemen van deze ontzagwekkende som zijn wij geneigd te
vragen of voor dergelijke werkzaamheden geen dwangarbeiders onder
dekking beschikbaar kunnen worden gesteld. Niet alleen, dat dit tot
aanzienlijke kostenbesparing, derhalve tot direct voordeel voor den
Lande leidt, doch het bereiken van het marschdoel wordt minder af
hankelijk gemaakt van de meer of mindere ambitie der dragers om ver
der te gaan.
1) In liet gewest Sêmarang alleen draagt de laatste pilaar het nummer 1251
(zie bladz. 18), terwijl bovendien nog eenige honderden Q-punten werden be
paald en van door andere takken van dienst bepaalde punten zooveel mogelijk
profijt werd getrokken.
2) Bladz. 10
3) Bladz. 14.
