Het was niet mijne bedoeling een volkomen beschrijving te
geven van het zenuwstelsel en diens verrichtingen; daartoe
zou ik te veel van de gastvrijheid van dit tijdschrift vergen.
Wat ik heb willen aantoonen, betgeen naar ik hoop gelukt
is, is het volgende:
„Es ist ziemlich verstandlich dasz der Apparat höherer
Ordnung über diejenigen niederer Ordnung nicht nur positiv son-
dern auch negativ zu disponieren haben musz" en
„Zoover ze niet reeds door de bijzondere eigenschappen van
het weefsel zich afspelen, hebben de eenvoudigste reacties
plaats tengevolge van niveaureflexen. Alle niveau centra
staan echter onder den invloed van hoogere centra"
LHermann. Lehrbuch cler Physiologie).
Kort ouerzicht der phijsiofogiscfie psychologie.
De physiologische psychologie houdt zich bezig met bewust
zijnsverschijnselen en maakt bij hare beschouwingen gebruik
van het principe dat met elk bewustzijnsverschijnsel eene
physieke verandering in de hersenen correspondeert, welk
principe blijkens het hiervoren gegeven phys. overzicht steun
vindt in tal van feiten. Een door de hersenen ontvangen
prikkel veroorzaakt daar eene physieke verandering, welke
vergezeld gaat van het eenvoudigste bewustzijnsverschijnsel,
de gewaarwording.
Daar het tikken van een horloge, onze stap op straat
overdag niet, 's nachts wel gehoord, de sterren overdag niet,
's nachts wel gezien worden enz., ligt de gevolgtrekking voor
de hand dat de toestand van het centraalorgaan oorzaak kan
zijn, dat een prikkel geen gewaarwording veroorzaakt en
sterkere prikkels zwakkere kunnen verdringen. Behalve de
zintuigsgewaarwordingen onderscheidt men o. a. nog de spier-
gewaarwordingen, welke ontstaan als de zenuweinden, die
in de bewegingsorganen liggen, door den toestand dier organen
zelve geprikkeld worden en wel in dien zin, dat door eiken
stand der spieren eene bepaalde spiergewaarwording ontstaat:
houdt men met gesloten oogen de armen in verschillende
standen, dan zijn we van die verschillende standen bewust.
570
INDISCH MILITAIR TIJDSCHRIFT
