levendigd, zal het van velerlei factoren afhangen, welke
dier voorstellingen in een bepaald geval die begin voorstel
ling vergezellen.
Het is alweer vooral de toestand der verbindingsbanen,
die hier den doorslag geeft. Een veel gebruikte baan wordt
door dat gebruik voor het geleiden van eenen bepaalden
prikkel hoe langer hoe meer geschikt. Als dus twee of meer
voorstellingen vaak tegelijk optreden, wordt de kans groot,
dat ze dit steeds zullen doen, terwijl voor voorstellingen
die minder vaak tegelijk optreden de kans groot is, dat ze
dit niet zullen doen. Even zeker als de verbindingen tusschen
2 of meer herinneringscellen door 't gebruik geschikt wor
den, even zeker verliezen die verbindingen bij niet gebruik
die geschiktheid hoe langer hoe meer, terwijl banen dieniet
gebruikt worden langzamerhand afsterven.
Geheugen.
De materieele veranderingen der hersenschors, waarmee
het bewustzijnsverschijnsel herinnering correspondeert, ver
dwijnen langzamerhand onder den invloed der stofwisseling
en wel te sneller naarmate ze zeldzamer vernieuwd worden,
zoodat vernieuwing der materieele veranderingen het middel
is om de herinnering intact te doen blijven.
Hoeveel vernieuwingen noodig zijn, hangt af van de indi-
vidueele geschiktheid en loopt zeer uiteen. Ebbinghaus toont
experimenteel aan, dat niet alleen herhaling de associatie
ten goede komt, doch beslist noodig is om eene reeds ge
vormde associatie intact te houden, d. w. z. een door oefe
ning verworven geschiktheid tot het verlevendigen van
voorstellingen en het vormen van voorstellingsassociaties
moet door oefening worden behouden.
Zeer veel beoefenen van den juist-snellen aanslag is dus
beslist noodig om eene verkregen z. g. n. associatieve
verwantschap van de daarbij optredende voorstellingen te
behouden.
Wordt vervolgd).
J". J. Kiel.
Ie. Luitenant der Infanterie.
574
INDISCH MILITAIR TIJDSCHRIFT
