zen x2 en x8 de inhoud van de figuur A is te berekenen.
Dit geeft evenwel zeer veel gecijfer. Gemakkelijker en vol
doende nauwkeurig kan die inhoud worden bepaald, door af
lezing uit de graphische voorstelling zelf (geteekend op mili-
meterpapier.)
Aan deze redeneeringen kleven evenwel nog onvolkomen
heden. In de eerste plaats gaat het in vele gevallen niet
aan de banen van de GKt. kogels als recht aan te nemen.
Bij houwitsers en mortieren kan dit door de groote invalshoek
(dus op de grootere afstanden) zonder bezwaar gebeuren, bij
lange kanonnen moet daarentegen met de baankromming wor
den rekening gehouden. Indien we nu in staat zijn de waar
den van r en R voor gekromde banen te bepalen, dan zijn de
voren afgeleide formules nog te gebruiken. Deze waarden
te berekenen zou tot groote moeilijkbeden aanleiding geven;
langs graphischen weg kunnen ze evenwel voldoende nauw
keurig worden gemeten. We kunnen nl. de kogelbanen op
milimeterpapier teekenen en dan daaruit de grootte van r
en R aflezen, waarbij een schaal van 1 1000 voldoende nauw
keurig is. De valhoogte kan berekend worden uit den vlucht-
tijd, die wederom kan worden bepaald met de luchtweerstands-
wetten voor ronde kogels van Mayevsky, nl. voor snelhe
den 376 M.
W 0,061 TT R2-^2(14)
en voor snelheden 376 M.
W-0.012,R'A„ (l (15)
De majoor de Giorgi heeft, waarschijnlijk met behulp van
deze wetten de tabellen voorkomende in de Mitteilungen
opgesteld, waarvan we dus voor kogels van 9 tot 13 gram
gebruik kunnen maken.
Nu hebben we ten slotte de stootkracht van de kogeltjes
geheel buiten beschouwing gelaten. Daar, waar die stootkracht
voldoende is om mensch of paard buiten gevecht te stellen,
is dit buiten rekening laten niet van overwegend bezwaar,
wel daarentegen waar dit niet het geval is. Nu geeft
het begrip werkingsdiepte ons een zeer gemakkelijk middel
586
INDISCH MILITAIR TIJDSCHRIFT
