„of uwe chefs bewogen, niet georiënteerd, ongerust waren. Zij
„aarzelden, wisten geen besluit te nemen, zij die ons voor dien
„verrukten door de snelheid en de zekerheid hunner besluiten.
„Nieuwe elementen, nieuwe stellingen. De oorlogsvoering
„van een Clausewitz, een von Moltke, een Wellington, een
„Napoleon zelfs, is op den achtergrond gedrongen. De kunst
„van Ojama gaat reeds over naar het verleden, de oorlog zal
„veranderd worden in zijne voorbereidingen en zijne uitvoering.
„Gij hebt eene belangrijke les gegeven aan de wereld.
„Wat men van nu af en zonder aarzelen moet bekennen,
„is dat het eerste aeronautische militaire instrument, het
„bestuurbaar luchtschip, volkomen verslagen is.
„Laat ze schreeuwen, laat ze lachen de dwazen en de
„ijverzuchtigengij hebt een nieuw wapen ontdekt, waarvan
„gij met uwe stoutmoedigheid, uw onverschrokkenheid en
„uw voorliefde voor avonturen, wel zult weten te profiteeren.
„Maar ik houd vast aan de verwarring, de verlegenheid,
„die de vliegmachines bij uwe generaals veroorzaakt hebben.
„Zij hadden allebei het idee te spelen met een tegenstander,
„wiens kaarten zij kenden en daarom leken mij de manoeu
vres minder zeker geleid, minder beslist uitgevoerd dan het
„voorgaande jaar.
„Ondertusschen, kan ik u zeggen dat wij in Engeland van
„uw voorbeeld zullen weten gebruik te maken."
Een fransch officier en juist een die het meeste heeft bij
gedragen aan het aeronautisch succes in het leger, zeide het
volgende
„Tout ca, c'est de la blague, ce n'est pas avec des aéropla-
„nes, des dirigeables, des téiégraphes sans fil, des cuisines
„roulantes que l'on fait la guerre. C'est avec une force morale
„qui ne se trouve que chez les peuples ayant le désir de
„vaincre avec gloire et l'énergie de mourir en combattant.
„C'est avec des coeurs et des poitrines, de la chair vive et
„du sang, que l'on fait la guerre. Les aéroplanes, les diri-
„geables ne sont que des auxilaires merveilleux, des instru-
.„ments de précision, mais ne sont que cela
Uit vorenstaande beoordeelingen al moge dan de fran-
sche officier op den voorgrond stellen, dat de eigenschappen
INDISCH MILITAIR TIJDSCHRIFT
791
