voor de goede uitvoering van het concentratie-vervoer (ge
lijk zulks in Nederland het geval is), terwijl ze tevens belast
kunnen worden met het ontwerpen van gewenschte verbe
teringen voor troepenvervoer. Ook zal het niet minder nood
zakelijk wezen om bij dreigende conflicten een strenge lijn
en bruggenbewaking in te stellen, waarvoor is het liefst
Inl. vrijwilligerskorpsen zag aangewezen.
Uit het voorgaande volgt tevens, hoe dringend gewenscht
het is om het Departement v. Oorlog al in vredestijd eene
standplaats in het binnenland te geven (Bandoeng). Het is
toch een eerste vereischte, ja, alles hangt er van af, om de
mobilisatie en concentratie volgens vooraf beraamde plannen
te doen plaats hebben. Op het Departement rust dus eene
moeilijke, hoogst verantwoordelijke taak, die slechts dan
behoorlijk te vervullen is, wanneer storende invloeden zooveel
mogelijk worden uitgeschakeld. Het verblijf te Batavia, het
punt, dat in de eerste plaats een Landingskorps zal aantrekken,
lijkt daarvoor allerminst geschikt. Eene verplaatsing naar
het binnenland mag dus terecht zeer urgent worden genoemd.
Eén blik op de spoor-en tramwegkaart van 1909 is voldoen
de om" te zien, dat steeds meer gelegenheid begint te bieden
om troepen in iedere gewenschte richting met spoor of tram
te verplaatsen, al blijft er nog wel iets te wenschen over. Se
dert de opening van den spoorweg Padalarang-Krawang kunnen
troepen uit de Preanger reeds langs 2 wegen Batavia (het
meest bedreigde punt) bereiken. Van de halte Tjikampek, aan
de spoorlijn Padalarang-Krawang, is eene lijn in aanleg over
Djatibarang naar Cheribon, waardoor ook langs de noordkust
eene verbinding tusschen Midden-Java en Batavia tot
stand komt. Van de halte Malangbong bij Tjibatoe is eene
lijn naar Kadipatèn in ontwerp, van welke laatste plaats
reeds een tramweg loopt naar Cheribon, waardoor dus troe
pen uit de Preanger snel deze kustplaats (tevens mogelijke
landingsplaats) kunnen bereiken en zoo noodig eene derde
verbinding met Batavia mogelijk wordt.
Yan de halte Tjibadak is eene spoorlijn naar de Wijnkoops-
bhai in studie. Eene spoedige aanleg van deze geprojecteerde
baan is hoog noodig, want eene landing bij Batavia en Pela-
INDISCH MILITAIR TIJDSCHRIFT
939
