16. Verkenning der meest waarschijnlijke landingsplaatsen
met het oog op in te nemen stellingen moet elk jaar plaats
hebben bij wijze van meerdaagsehe oefening der troepen.
17. De mogelijkheid moet bestaan de voorraden en hulp
middelen te Batavia bij het uitbreken van den oorlog zoo
snel mogelijk naar het binnenland te vervoeren.
18. Organisatie in vredestijd van een spionnenstelsel is
noodig, om den vijand te misleiden en de berichten onzer
cavalerie (c. q. wielrijders) aan te vullen.
19. Het Departement van oorlog moet ook in vredestijd
zijne standplaats in het binnenland hebben.
20. Geene maatregelen mogen verzuimd worden om bij
het uitbreken van den oorlog een maximum voorraad aan
levensmiddelen (vooral rijst) op Java te verzamelen (Inten
dance-agenten c. q. consuls te Singapore, Manilla, Saigon, Mel
bourne enz.), teneinde verhooging van den prijs der levensmid
delen gedurende den oorlog zooveel mogelijk te beperken.
21. De oprichting van Eur. en Inl. vrijwilligerskorpsen
moet in geheel Indië met alle mogelijke middelen worden
aangemoedigd.
22. Onmiddellijk na de mobilisatie moet de Eur. en Inl.
pers door eene strenge censuur belet worden voorbarige
mededeelingen te doen over de militaire actie; het leger
bestuur moet zich van haar bedienen tot het uitstrooien van
valsche berichten.
23. De verdediging van het binnenland is de laatste troef,
dien wij tegen eenen B. V. kunnen uitspelenenkele werkjes
van tijdelijken aard kunnen daarbij van dienst zijn. Het
geschokte moreel en de moeielijkheid der aanvulling maken
dan echter de kans op succes gering.
We eindigen dit opstel met Moltke's practische raadge
ving: „Zu einem wirklich richtigen Resultat ist nicht zu-
gelangen, aber wir können das Wahrscheinliche ermitteln,
und das bleibt im Kriege stets die einzige Basis, auf welche
man seine Massregeln zu gi'ünden vermag".
Den Haag, October 1910. X.
948
INDISCH MILITAIR TIJDSCHRIFT