van uit de mand van een vrijen ballon dan uit de voortdu
rend in beweging zijnde mand van een kabelballon. Bovendien
leert men zich boven snel orienteeren.
In vredestijd wordt daarom het varen met den vrijen bal
lon algemeen beschouwd als een onmisbare vooroefening voor
a. s. motorballoncommandanten en voor de waarnemers uit
kabelballons, terwijl tevens velen het uiterst nuttig vinden
voor a. s. aviateurs.
In oorlogstijd kan de vrije ballon gebruikt worden in in
gesloten vestingen als communicatie-middel met daarbuiten
zijnde troepen. Een leerrijk voorbeeld hiervan is o. a. het
gebruik gedurende de belegering van Parijs in 1870 (zie
o. a. pag. 5 van het No. 17 19(17 der Ind. krijskundige
vereeniging.)
Waar in Indië slechts te Buitenzorg, Batavia, Semarang en
Soerabaja lichtgasfabrieken aanwezig zijn, kan men het nut
van kabelballons in oorlogstijd voor het Indische leger als
uiterst gering aannemen, mede in verband met de aanwezig
heid van een centraal reduit, waarop alle veldtroepen samen
getrokken.
Als kabelballons worden gebruikt bolballons voorzien van
eene inrichting tot rationeele bevestiging van den kabel en de
z. g. vliegerballons.
Bolballons zijn als kabelballons te gebruiken tot bij windsnel
heden van 8 M./sec., zoodat we dan ook zien, dat daarmede
uitgeruste legers tevens voorzien zijn van vliegers, die bij
windsnelheden van 6 M./sec. in staat zijn één persoon opte-
heffen, teneinde steeds in staat te zijn waartenemen. Nu
hebben we in Indië het eigenaardige geval, dat in de lucht
lagen tusschen 300 1000 M- windsnelheden boven 8 M./sec.
in het geheel niet zeldzaam zijn, terwijl tegelijkertijd de snel
heid van den wind langs den bodem te gering is om vliegers
op te laten (zie o. a. het I. M. T. No. 51910 pag. 472). Bij
eventueele aanschaffing is m. i. dan ook alleen de vliegerballon
voor het Indische leger het aangewezen materieel, daar middels
deze men nog in staat is goed waartenemen tot bij windsnel
heden van 16—17.5 M./sec., hetgeen in verband met de In
dische winden ruim voldoende is.
970
INDISCH MILTAIR TIJDSCHRIFT
