het evenwel voor berg-artillerie ten koste van de beweeg
lijkheid gekocht worden?
Als gevolg van een groot projectielgewicht en een groote
aanvangssnelheid verkrijgt men een groote hoeveelheid ar
beidsvermogen van beweging van het projectiel op het oogen-
blik dat het den vuurmond verlaat (Mondings-energie). Deze
waarde van groot belang bij de vuurmond-constructie wordt
veelal ook gebruikt om de ballistische eigenschappen van het ka
non te bepalen; dit nu is niet geheel juist. De mondings-energie
toch is evenredig met het gewicht van het projectiel en het
kwadraat van de aanvangssnelheid, grootheden, waarmede
noch de te verwachten uitwerking, noch de te verkrijgen
drachten ook maar in de verste verte evenredig zijn. Vooral het
vergelijken van de mondings-energie bij vuurmonden van
verschillend kaliber (wat maar al te vaak geschiedt) heeft
geen zin, daar een vuurmond, die aan een projectiel van 6
KG. een aanvangssnelheid van 500 M. geeft, lastig ballistisch
gelijkwaardig genoemd kan worden aan een, die aan een
projectiel van 24 KG. een V0 van 250 M meedeelt, al is de
mondings-energie in beide gevallen gelijk.
Een grootere aanvangssnelheid maakt, onder overigens ge
lijke omstandigheden, grootere drachten mogelijk, maar ver
liest aan beteekenis, indien ze niet gepaard gaat aan groote
belasting op de dwarsdoorsnede. Deze bedraagt bij de projec
tielen van reeds ingevoerde bergkanonnen van 0.11 tot 0.15
o.a. bij het Fransche kanon van 6.5 cM. 0.136, het Spaansche
van 7 cM. 0.138, het Russische C. 04 van 7.62 cM. 0.143 en
het Turksche van 7,5 cM. 0.115. De metaalbelasting wordt
vergroot door verzwaring van het projectiel of door vermin
dering van het kaliber, waardoor men verkrijgt een meer
bestreken baan.
Yele schrijvers vinden dit voor berggeschut in verband
met de vele doode hoeken minder gewenscht.
Indien we nagaan hoeveel de invalshoeken bedragen bij
de verschillende bergvuurmonden, dan vinden wij voor den
vuurmond, die de meest bestreken baan bezit (Schneider-
Danglis C. 07) op 4000 M. 18° 50'voor het Fransche bergkanon
20° 26' en voor het Oostenrijksche bergkanon M. 9, 25°. Dit
INDISCH MILITAIR TIJDSCHRIFT
983
