at smakelijker, in ieder geval naar zijn eigen smaak; spoedig
na aankomst was het eten gereed en ten slotte leefde hij zeer
goedkoop; bij terugkeer in het garnizoen bleek er een aardig
duitje van de vivresindemniteit te goed te zijn gemaakt.
Wanneer men dit alles zelf heeft medegemaakt en door
jarenlange ervaring te velde tot de gevestigde overtuiging
is gekomen van de groote voordeelen, welke het individueel
koken heeft boven de gezamenlijke spijsbereiding met het
kookgereedschap, waarover ons leger thans nog beschikt, dan
is het te begrijpen, dat men de nadeelen aanvaardt, welke
het zelfkoken in een groot troepenverband medebrengt, doch
waarmede volstrekt nog niet is gezegd dat eene dergelijke
wijze van spijsbereiding onder alle mogelijke omstandigheden
als systeem nu en voor de toekomst zou zijn aangenomen.
Voornamelijk bij een strijd tegen een buitenlandschen
vijand zou een vast systeem van zelfkoken veel nadeelen
medebrengen, omdat geen zekerheid bestaat, dat de man onder
alle omstandigheden gelegenheid zal hebben zijn maaltijden
te bereiden.
Het is echter een dringende eisch, dat de man zijn eten
zelf kan klaar makendus moet hij daarin worden geoefend.
Tot zoo lang ons leger in het bezit zal zijn van de mo
derne middelen voor de spijsbereiding n. 1. keukenwagens
c. q. hooikistwagens, zal men zich met het zelfkoken als
noodvorm moeten behelpen.
Hoewel de invoering daarvan bij ons Leger beslist nood
zakelijk is en ongetwijfeld de verpleging ten goede zal komen,
zoo is het toch zaak al dadelijk tegen de al te optimistische
verwachtingen, welke men daaromtrent koestert, te waar
schuwen.
Ongetwijfeld zijn met keukenwagens en hooikisten in Eu
ropa bevredigende resultaten bereikt; bij de in dit jaar in
Nederland in de Betuwe gehouden manoeuvres schijnen zij
zelfs zeer goed te hebben voldaan, maar bij het gebruik van
voertuigen is er eenig onderscheid tusschen de Betuwe en
indische terreinen.
In verband met al hetgeen in de laatste tijden over zelfko
ken en keukenwagens is gezegd, is het wel opmerkelijk, dat,
1108
INDISCH MILITAIR TIJDSCHRIFT
