ad. a. Wat aan hoeveelheid gemist wordt, zal zoo eeirigszins
mogelijk door vlugheid van beweging goed gemaakt moeten
worden; immers waar het zeer waarschijnlijk is, dat het
grootste gedeelte, zoo niet het geheel, van onze geringe
artilleriemacht reeds in de eerste phasen van het gevecht in
stelling zal staan en daarin een werkdadig aandeel zal nemen,
zal althans een gedeelte daarvan in staat moeten zijn om
gemakkelijk en vlug van stelling te verwisselen, de infanterie
in haar voorwaartsche beweging te ondersteunen en vergezellen
of een omtrekking mogelijk te maken.
Het gedeelte der artillerie, dat daarvoor bestemd zal worden,
zal uit den aard der zaak de berg-artillerie zijn. Dit moge
op het eerste gezicht vreemd lijken, maar gegeven ons ter
rein, is het marcheeren der veld-artillerie beperkt tot de
goede en vrij goede wegen. Het marcheeren door kampongs,
langs modderige wegen, het gaan door sawahs, het marchee
ren langs bergpaden is met de tegenwoordige veld-artillerie
practisch onmogelijk. Zij zal daarom eenmaal in stelling,
daar ook meestal tot het einde toe in blijven, omdat zij niet
alleen niet ongezien tot op de kleinere afstanden kan naderen,
maar ook omdat zij, om van de ééne inde andere stelling te
komen, zulke groote omwegen moet maken, dat het tijdver
lies door haar meerdere snelheid niet goed zal zijn te maken.
En waarvoor ook? Men heeft immers artillerie bij de hand
die dwars door het terrein kan volgen, die van iedere dekking
gebruik kan maken, artillerie die langs de smalste wegen
gaat, in en door kalitjes kan macheeren en dwars door sawahs
trekken. Dat is de berg-artillerie en daarom zal die in de
eerste plaats in aanmerking komen om door haar beweeglijk
heid het gebrek aan artillerie aan te vullen.
ad. b. Waar Eur. troepen nog een tijd lang stand zullen
houden, is die van Inl. troepen dikwijls niet te verwachten.
Voor de laatsten zal daarom moreele ondersteuning, die alleen
kan komen van de zijde der artillerie, beslist noodzakelijk zijn.
Daarom zal een gedeelte van de artillerie stellingen moeten
kunnen innemen, van waaruit die ondersteuning als !t ware
mathematisch zeker is.
1152
INDISCH MILITAIR TIJDSCHRIFT
