moeten we daarvoor ongeveer de getallen vaststelleneen goede
bron daarvoor is Wille's Gebirgs- und Kolonialartillerie. Daar
uit kan men, de gewichten der systemen onderling vergelijken
de, concludeeren dat een licht bergkanon, met werkzaam vuur
tot 3500 M., ongeveer 325 tot 350 K.G. wegen zal (zonder
schild, dat 55 K.G. weegt, maar dat hier niet in aanmerking
komt, daar ook bij gereden vervoer 1) dit gedragen zal moeten
worden) en een zwaar bergkanon, met werkzaam vuur tot
5000 M., ongeveer 600 K.G. zal wegen (zonder voorwagen,
dus munitievervoer met munitiekisten).
Een paard nu, kan op een vlakken weg, met eenige geringe
hellingen erin, 300 K.G. trekken, dat is dus ongeveer het
gewicht van het lichte systeem (1. s.) Het zware systeem (z. s.)
zal dus in gelijke omstandigheden door 2 paarden getrokken
moeten worden en welke daaraan zeker genoeg hebben, daar
2 paarden voor elkander gespannen niet evenveel trekken
als 2X1 paard (aannemende paarden van gelijke conditie en
toestand).
Wanneer men geen vlakken weg meer heeft, wordt bij het
1. s. eenvoudig een tweede dier voorgespannen, hetgeen in
gang zijnde gebeurd en dus geen oponthoud geeft. Daarmede
trekt men langs bergpaden, modderige wegen en kan men door
sawahs trekken, zooals die hier in het algemeen op Java
voorkomen.
Bij het z. s. evenwel, is men uitgepraat en is het eenige,
dat overblijft, op te laden.2) Meer paarden voorspannen gaat
bezwaarlijk; bovendien zal dit toch weinig uithalen, hetgeen
men gereedelijk zal begrijpen, wanneer men weet, dat de
paarden aan de hand geleid worden, waardoor het dikwijls
reeds lastig wordt 2 paarden gelijktijdig en voortdurend te
laten trekken.
Hieruit volgt, dat in berg- en heuvelterrein bij het z. s. op-
INDISCH MILITAIR TIJDSCHRIFT
1155
1) Alleen op een vlakken weg niet, maar dan doen een 50 K.G. meer of min
der betrekkelijk weinig ter zake, daar het liier hoofdzakelijk geldt vervoer
door het terrein of in bergland.
2) Ik neem aan, dat men terwille van de kosten er niet toe over zal gaan
vierspannen te gebruiken. Behalve dat dit op smalle bergpaden toch onmo
gelijk zal zijn, komt daar bovendien nog bij dat het gelijktijdig laten trekken
van 4 paarden, ook al staan zij twee aan twee, zeer lastig zal blijken.
