geladen marcheeren regel zal zijn, want men kan moeilijk
voor iedere helling opladen en daarna weer afladen.
Wanneer men nn weet, dat een opgeladen dier, goed getraind,
zeker niet meer dan 1 a li uur achter elkander dragen kan
en dit bij uitzondering nog 2 of 3 keer op dezelfden dag kan
herhalen, dan begrijpt men de groote bezwaren aan het ver
voer van het z. s. verbonden. Mijn overtuiging is bovendien
nog, dat men dit niet straffeloos eenige weken, zelfs geen week
achter elkander, kan volhouden, zonder een gedeelte der paar
den in de soep te werken. In oorlogstijd kan men bij uitzon
dering wel eens een krachttoer doen, maar dit zal regel worden
en moet dus in vredestijd beoefend worden. Bovendien
zal het heelemaal niet uitgesloten zijn, dat men in heuvel- of
bergterrein geheele dagen langs dergelijke wegen marcheert
en zal dus opgeladen moeten blijven, wat m. i. onmogelijk is,,
tenzij men, zooals de Engelschen hebben, drie stel dieren
voor ieder stuk beschikbaar heeft, wat bij ons om de groote
kosten wel altijd achterwege zal blijven, (aantal lasten bij'
z. s. 6 a? dieren, wat dus per Batterij 24 adieren zou
worden).
Stel verder voor, dat men een kam of bergrug overtrekt,
waar men na voortdurende stijging, voortdurende daling krijgt.
De aangewezen weg om dit te doen is trekkende, maar
men kan moeilijk verlangen dat één dier 600 KG. gedurende
langen tijd bij het dalen voortdurend tegenhoudt. Ook daar
zal men dus opgeladen moeten dalen en dit is, wanneer het
langen tijd gebeurt, de ruïne voor de dieren.
Men kan dit korten tijd doen, daarbij de last door de ka
nonniers met ophoudreepen of dergelijke tegen laten houden,
maar wanneer het dier ook maar eenigszins moe wordt, zal
de last, een dood gewicht, bij iederen stap trachtende zoo laag
mogelijk te komen, met een schok op den rug van het dier
vallen. Langdurig dalen, opgeladen, zal altijd een reusachtig
aantal drukkingen en schavingen geven, wat bij het nieuwe
geschut nog meer het geval zal zijn dan bij het oude, daar
sommige lasten buitengewoon ongunstig liggen.
Men ziet hieruit, dat de aangewezen weg van vervoer in
1156
INDISCH MILITAIR TIJDSCHRIFT
i) Zie Wille. Bldz. 19.
