berg ter rein bij onze Australiërs in bet algemeen is getrokken,
bij uitzondering opgeladen. Dit nu is bij het 1. s. mogelijk, bij
het z. s. onmogelijk.
Gaan we nu na hoe het in de vlakte is. Zooals ik boven
reeds aantoonde, acht ik het beslist noodzakelijk, dat, in ver
band met het gedekt in stelling komen op kleine afstanden, de
berg artillerie zonder te veel oponthoud door sawahs kan gaan.
Voorgespannen kan men met een stuk van 300 KG., met
enkele tusschenpoozen om adem te scheppen, door vele sawahs
op Java trekken. Met een stuk van 600 KG. zal dit onmo
gelijk zijn.
Wil men daarmede door een sawah gaan, dan zal men dit
opgeladen moeten doen en dit levert groote bezwaren op, die
zich bij het trekken niet voordoen. Dat is het vallen, waar
van de kans opgeladen zeer groot is; immers, zoodra het paard
zijn beenen niet meer regelmatig kan verzetten, treedt direct
het groote nadeel van den dooden last weer op. Gaat het ach
terbeen (of beide achterbeenen) wat dieper in den grond, dan
moet het hieraan harder trekken dan normaal en doet dit
door het gewicht naar voren te gooien, maar de last gaat mede
en valt plotseling op de voorhand. Nadat dit zich eenige malen
herhaald heeft, zijn de spieren uiterst vermoeid; op een gegeven
cogenblik (en dit oogenblik komt vrij spoedig) kan het dier de
schok naar voren niet meer weerstaan, valt voorover en daarna
op zij. Vandaar dat men bij sawahoefeningen opgeladen
dieren bijna altijd eerst naar voren en daarna op zij ziet vallen
en trekkende dieren, wanneer de sawah te diep wordt, eerst
als een hondje op zijn achterste ziet zitten en daarna vallen.
Een opgeladen dier, eenmaal gevallen, geeft een vrij groot op
onthoud; afladen, aftuigen, opstaan, optuigen, opladen, ziedaar
de gewone gang van zaken. En juist zoo'n oponthoud, dat met
opgeladen dieren ieder oogenblik kan voorkomen, mogen we
niet riskeeren want, behalve dat we groote kans loopen er
heelemaal niet te komen, kan in vele gevallen, onder bepaalde
omstandigheden juist bij onze geringe artilleriemacht, zulk
een oponthoud zeer nadeelig zijn.
Het overwinnen van kleine terreinhindernissen beeft even
eens bezwaren.
INDISCH MILITAIR TIJDSCHRIFT
1157
