Het optreden tegen den Inlandschen vi.jand. [Jan. lyl2.
practijk, dat zij daaraan niet altijd voldoen, ja zich daaraan
zoo eenigszins mogelijk onttrekken.
Daarom hebben wij spionnen en gidsen brood noodig, want
het is vrij wel onmogelijk om in de dikwijls reusachtige ge
bieden, welke afgepatrouilleerd moeten worden, de schuil
plaatsen van de bendehoofden op te sporen, die het verzet
gaande houden, door de bevolking, door het geven van on
juiste voorstellingen, tegen ons optreden gekant te maken.
Een spion is als zoodanig eigenlijk maar eens goed te ge
bruiken, want hebben wij door zijn toedoen flink succes gehad,
dan is het duidelijk, dat de vèrzetspartij alles in het werk zal
stellen om haar wraak op hem te koelen. Daarom zal hij uit
vrees, dat zijn daad bij de tegenpartij bekend zal zijn, en deze
rust niet, voor zij weet, wie haar dien slag heeft toebezorgd,
zich niet meer zoo vrij naar buiten durven begeven.
Al is de mogelijkheid daartoe natuurlijk niet uitgesloten,
toch is de kans zeer groot, dat volgende berichten van hem
minderwaardig zijn, daar zij niet meer op eigen waarneming,
doch op gegevens van anderen berusten. Alleen door flink
te betalen, zooals sommigen dat met hun vaste berichtgevers
doen, kan door zulk een persoon een meer of minder uitge
breid spionnenstelsel in het leven geroepen worden, wat
zeker ook zijn goede gevolgen met zich kan voeren. Wordt
dit echter niet gedaan, dan is zijn werk als spion ook vrij
wel waardeloos.
Toch kan zoo iemand als gids nog zeer veel goede diensten
bewijzen; door zijn kennis van het terrein, van tal van paden,
waar wij anders niet zoo licht achter komen, als ook door
zijn verdiensten als tolk, kan van hem, die zich door vrees
voor zijn eigen landgenooten meer tot ons aangesloten zal
gevoelen, nog veel nut verkregen worden. Het is daarom dan
ook zaak zulk een persoon tegen de verzetspartij in bescher
ming te nemen, hem een woonplaats in de onmiddellijke na
bijheid van het bivak aan te wijzen, enz. enz.
Het is echter beslist verkeerd zulk een persoon te pressen
meerdere gegevens te verschaffen, hetzij door schoone be-
25
