Van Alles Wat. [Maart 1912.
311
schap kunnen -wachten, doch zullen de manschappen zelf hun voedsel
moeten bereiden, tenzij het gereed voor onmiddellijk gebruik gevon
den wordt, hetgeen natuurlijk eene uitzondering is. De eetketel
is ingericht tot het koken van rijst; om brandstof uit te sparen, com
bineeren de manschappen zich gewoonlijk tot kleine groepen, zoodat
slechts één vuur voor meerdere eetketels gebruikt wordt.
Veelal neemt de man, bij wijze van tweede ontbijt, eene zekere
hoeveelheid gekookte rijst in den eetketel mede, om te gebruiken,
wanneer de tijd tusschen ontbijt en avondmaal te lang zijn zal, om
zonder voedsel te blijven. Natuurlijk wordt die rijst koud, maar dat is
voor een Japanner geen bezwaar, daar hij meestal warme thee over
zijne rijst giet. Echter kan te velde daar niet op gerekend worden,
doch een Japanner schikt zich bijzonder gemakkelijk in het onvermij
delijke, wanneer hij zijne rijst maar heeft.
Bij manoeuvres en oefeningen nam ik dikwijls waar, dat de man
een dagration rauwe rijst medevoerde, dat hij natuurlijk zelf toeberei
den moest.
Het vraagstuk van het noodration is in Japan nog niet op bevre
digende wijze opgelost. De oplossing is hier moeilijker dan elders,
omdat men rekening moest houden met de zeer besliste voorkeur,
welke een Japanner nu eenmaal voor rijst heeft. Men heeft gemeend
het vraagstuk te kunnen oplossen door gedroogde rijst, zooals dikwijls
door houthakkers, enz. medegenomen wordt, in het noodration op te
nemen. Echter voldoet rijst in dezen vorm niet aan den eersten eisch
van een noodration, n. 1., dat het voor onmiddellijk gebruik geschikt
is, daar kokend water vereischt wordt, om ze eetbaar te maken.
Op grond van deze overweging heeft men de gedroogde rijst in het
noodration door hardbrood vervangen, zooals ik gedurende de Keizer-
manoeuvres vernam en mij ook aan de militaire fabriek van verduur
zaamde levensmiddelen te Tokyo uitdrukkelijk verzekerd werd. Zonder
twijfel is hardbrood beter dan gedroogde rijst geschikt voor noodration
wanneer de manschappen den ganschen dag, of nog langer, in de ge
vechtslinie moeten doorbrengen, zonder dat het mogelijk is het eten
klaar te maken of van achteren aan te voeren, dan kunnen zij daar
mede hun honger stillen. Maar de Japanners houden nu eenmaal niet
van hardbrood en nu hoopt men wel hen door periodieke verstrekking
in vredestijd eraan te gewennen, zooals boven reeds medegedeeld werd,
doch het is twijfelachtig, of dat spoedig gelukken zal
Alzoo bestaat het noodration thans uit één blikje vleesch, inhouden
de 0,1492 K.G., en 24 stuks hardbrood; deze hoeveelheid dient voor
één dag.
De verduurzaamde levensmiddelen, welke tot de oorlogsvoeding be
lmoren, worden deels door de particuliere nijverheid geleverd, deels
in onder het Ministerie van Oorlog ressorteerende fabrieken vervaar
digd. Daar verduurzaamd vleesch en hardbrood niet tot de gewone
volksvoeding behooren, was het Legerbestuur wel genoodzaakt eigen
fabrieken op te richten, wanneer het tenminste van het buitenland on
afhankelijk wilde blijven.
