Ons politiek en militair optreden op Timor. [April 1912.
delijk zijn, dat van eene feitelijke grensregeling eigenlijk geen
sprake was.
In een den lOen Juni 1893 te Lissabon gesloten over
eenkomst werd de noodzakelijkheid van eene betere regeling
der grenzen door beide naties erkend, en werd eenige jaren
later eene gemengde commissie benoemd, die in 1898 op
Timor werkzaam was om de grens met meer juistheid vast
te stellen.
Daar de bij die werkzaamheden gerezen moeielijkheden,
met uitzondering van die, welke ontstonden bij de grens-
meting ten noorden van de Bilomi, voor het grootste gedeelte
uit den weg werden geruimd, zullen wij deze voorloopig stil
zwijgend voorbijgaan. Ze zijn trouwens, zooals hieronder zal
worden aangetoond, thans niet van actueel belang, al moet
gezegd worden, dat zij in zeer nauw verband staan met ons
optreden op Timor in het midden van het vorige jaar.
Wat toch is het geval? Uit de artikelen 4 en 7 van het
tractaat van 1904 blijkt, dat het grensgedeelte ten N. van
de Bilomi zoo spoedig mogelijk zal worden gemeten, dat voor
die meting en eene daarmede verband houdende plaatsing
van merksteenen een proces-verbaal in duplo zal worden op
gemaakt, dat aan de goedkeuring der beide partijen zal wor
den onderworpen, en dat zes maanden na teekening door
de beide regeeringen, deze het bestuur zullen aanvaarden
over de in de artikelen 1 en 2 genoemde gebieden.
Nu bleef de opmeting van bedoeld grensgedeelten echter
achterwege, omdat eene daartoe in 1909 x) gedane poging
afstuitte op het verzet van Portugeesche zijde tegen het vol
gen van het riviertje, in het tractaat abusievelijk Oe Sunan
genoemd. Zij verklaarden, wat inderdaad ook het geval is,
dat het riviertje, dat bij het eindpunt der meting van 1898
in de Bilomi valt, niet de Oe Sunan was. Daar echter het
eindpunt van laatstbedoelde meting gemakkelijk was terug
te vinden en met het riviertje Oe Sunan, zooals blijken moge
327
1) Het tractaat werd eerst den 29en October 1908 te 's Gravenhage door
beide naties bekrachtigd.
