April 1911.] De militair-politieke toestand van Japan in 1911.
Op eene bijeenkomst van de provinciale gouverneurs te
Tokyo in April wezen de ministers van binnenlandsche zaken,
van onderwijs en van landbouw en handel op den shinto-
dienst als middel om het zedelijk bewustzijn van het volk
te verheffen en om de liefde tot het gemeenschappelijke va
derland en de aanhankelijkheid aan de dynastie te bevesti
gen en te vermeerderen. Niemand minder dan Terauchi toonde
zijn eerbied voor den nationalen eeredienst door in persoon
zich te begeven naar den tempel te Ise, waar de goddelijke
spiegel de Stammoeder van het Keizerlijke Huis vertegen
woordigt, om aldaar verslag uit te brengen over de annexatie
van Korea en de bescherming van de Keizerlijke voorouders
voor land en volk van het nieuw verworven gebied af te
smeeken.
Ook gedurende den oorlog werd elke overwinning door een
afgezant des Keizers, namens Z. M., te Ise bericht.
In overeenstemming met de beweerde goddelijke afkomst
der dynastie wordt in vele, bij het lager onderwijs in gebruik
zijnde boeken geleerd, dat Japan en zijn Keizer verre boven
alle andere volken en hunne souvereinen staan. x)
In het leger wordt evenmin iets verzuimd, dat strekken
kan om het gevoel van meerderheid boven andere volken te
bevorderen. Eene gewone vraag bij het theoretische onderricht
der jonge manschappen is: „Mag een Japanner vluchten?"
waarop het antwoord luiden moet: „Alleen Europeanen
vluchten, Japanners nooit".
Ook een ander verschijnsel, de onveranderlijke trouw van
den samurai jegens den daimyo met al de daaruit voort
vloeiende verplichtingen en opvattingen, eigenlijk de gansche
eerecodex van de vroegere Japansche kaste der krijgslieden,
als „bushido" overal bekend, maar dikwijls zeer overdreven
voorgesteld, werd aangewend om de aanhankelijkheid jegens
den Keizer te bevestigen en te vermeerderen. Immers, zoo
366
1) De overdreven Japan-aanbidding, waarvan de buitenlandsche pers ge
durende en onmiddellijk na den oorlog tegen Rusland blijken gaf, bevorderde
zulke opvattingen.
