Ons politiek en militair optreden op Timor. [April 1912.
gehad in de door hunne inlandsche onderdanen aangebrachte
verwoesting in Lakmaras.
Ook begonnen ons thans berichten te bereiken, welke later
werden bevestigd, dat de Portugeezen reeds bestuursinvloed
deden gelden in Maoecatar, dat in ieder geval nog als onbe
twist Nederlandsch gebied was te beschouwen, ja zelfs bleek,
dat zij daar eenige wegen hadden laten aanleggen door onze
onderdanen.
Dat nu was toch wel wat al te kras. De Portugeezen
werkten, door het zich verzetten tegen de voltooiing der me
ting de algeheele uitvoering van het tractaat tegen, deden,
als gevolg daarvan, nog steeds rechten gelden op de zooge
naamde betwiste gebieden en liepen niettemin vooruit op de
nog te verrichten, door henzelf tegen gehouden gebeurtenissen,
door souvereiniteitsrechten uit te oefenen in Maoecatar.
Nu moet men niet denken, dat van Nederlandsche zijde het
optreden der Portugeezen maar lijdelijk werd aangezien,
zooals misschien wel eens werd gedacht door hen, die in ons
optreden op Timor een zekere lakschheid meenden te zien.
Wel degelijk werd steeds krachtig geprotesteerdx) tegen bet op
treden den Portugeezen, maar men moet daarin zelf betrokken
zijn geweest, om zich ook maar eenigszins eene voorstelling
te kunnen maken van de moeielijkheden, die het streven,
om langs dien weg tot oplossing der geschillen te geraken,
oplevert. Die moeielijkheden moeten in de eerste plaats daarin
worden gezocht, dat het slechts zelden mogelijk was bij een
desbetreffend onderzoek zelf beide partijen te hooren. Men
hoorde de klacht, de Portugeezen gaven de verantwoording,
die dan wel is waar ter onzer kennisse werd gebracht, maar
waar de Portugeezen dikwijls schuld voelden en deze trachtten
te verbergen, was het zeer lastig zich een juist beeld van het
gebeurde te vormen. Soms werd een klacht beantwoord met
een tegenklacht, ja eens gebeurde het zelfs dat eenige uren,
331
1) Van deze protesten werd steeds proces-verbaal opgemaakt en deze ter
teekening gezonden aan de betrokken Portugeesche antoriteit.
