Alle waarnemers hebben ondervonden, dat het vijandelijke
vuur op zekeren afstand heftig wordt, dat bij het nade
ren der troepen van de vijandelijke stelling de heftigheid
van het vuur langzamerhand vermindert, terwijl dat vooral
bij een zekeren afstand bijzonder merkbaar wordt. Ieder waar
nemer oordeelt gewoonlijk naar het getal in de nabijheid aan
slaande projectielen op dezen of genen afstand. Hij vergelijkt
onwillekeurig het getal der dicht bij hem inslaande projectielen
met het aantal, 't welk hem over het hoofd vliegt. Wanneer
men de kromme beschouwt, welke voorstelt de waarschijn
lijkheid van treffen op het gevechtsveld, dan ziet men, dat
de dichtheid der treffers met den afstand van het gemiddelde
afneemt, eerst langzaam dan sneller; men ziet, dat de kromme
bij zeker punt een buigpunt heeft. De waarschijnlijkheidsleei
leert nu, dat de afstand van den ordinaat van het buigpunt
tot den ordinaat van het gemiddelde de middelbare afwijking Mis.
Volgens de in 1877 gemaakte waarnemingen heeft men vast
gesteld, dat een aanmerkelijke verzwakking van het vuur op de
afstanden 600 en 2000 pas plaats vindt. Neemt men deze afstan
den aan als de abscissen van de buigpunten naar beide zijden
van de kromme, dan komen die afstanden overeen met de schoots-
hoeken 1°.8' en 5°. 50'. (Hier bedoelt Wolozkoï natuurlijk voor
het Turksche geweer). Volgens het bovenstaande moet het ver
schil tusschen die 2 hoeken de dubbele middelbare afwijking
voorstellen, waaruit volgt, dat hier de middelbare afwijking
M (5°. 50' 1°. 8') 2 2°. 21'.
en dus de gemiddelde hoek 1°. 8'+2°.l'= 3°. 29'.
De vizierhoeken, behalve de 2 genoemde, geeft de Kolonel
Wolozkoï niet. De kromme van de tref waarschijnlijkheid
op het gevechtsveld kan dus van dat geweer niet gegeven
worden. Zie echter de trefwaarschijnlijkheidskromme berekend
voor de geweren M. 71—88 en M.'95 in Fig. 8. Bij het geweer
M. 71—88 liggen de buigpunten op 850 M. en 1650 M.,
bij het geweer M.'95 op 1300. M. (Het 2e buigpunt is niet te
berekenen, doordat de schootshoeken boven 2000 M. niet bekend
589
EN PE SCHIETOPLEIDING VOLGENS FABIUS. [Juni 1912.
4° 42'
