Toestanden in Portugeesch Timor.
[Juni 1912.
Yeel van hun have en goed moesten evenwel die menschen
op hun geboortegrond achterlaten en de eerste tijd van hun
Nederlandsch onderdaanschap zal voor hen niet gemakkelijk
zijn. Zij worden echter, waar noodig, geholpen door ons bestuur
door hun voedsel te verschaffen, voorloopig vrijstelling van be
lasting te verleenen, enz. Zij werden naar Zuid-Beloe gediri
geerd, eensdeels omdat die landstreek een dun bevolkte
vruchtbare vlakte is, anderdeels omdat het verkeerd zou zijn
hun vlak bij hun vroegeren geboortegrond een woonplaats
aan te wijzen, wellicht met het gevolg, dat ze zouden trachten
hun achtergebleven goed te gaan weghalen, hetgeen hoe billijk
ook, op zicb zelf moest worden vermeden ter voorkoming van
verdere moeielijkheden.
Ongeveer eind October 1911 schijnt de invoering van de
bovenbesproken nieuwe belasting aan de bevolking te zijn
bekend gemaakt, berichten daarvan bereikten ons tenminste
voor het commandement Lamaquitos (Lamak hitoe (x)Nadat
de invoering van de belasting in Camenasse door den post-
commandant van Suai aan de bevolking was medegedeeld,
begaven de radja's van Manufae en Raimeian, gelegen ten
Oosten van het landschap Camenasse, zich in het begin van
December 1911 naar den Radja van dit landschap om mede
te deelen, dat de bevolking die zware belasting niet zou kunnen
betalen en om te beraadslagen, hoe ware te handelen om eene
gedeeltelijke ontheffing van bedoelde belasting te verkrijgen.
Het resultaat van deze besprekingen was, dat de bevolking
van bovengenoemde kampongs naar Suai zou gaan om vermin
dering van belasting te vragen, niettegenstaande de Radja van
Camenasse zich daartegen had verklaard, daar hij meer heil
verwachtte van het inroepen van de hulp van den Hollandschen
senor. De plannen om naar Suai te trekken lekten uit, doordat
een Chinees die, op reis van Bobonaro naar Suai, de groote
volksverzameling had gezien en daarvan mededeeling deed aan
den postcommandant van Suai. Echter niet op de hoogte van
657
(1) Hitoe beteekent in het Tettoemsch zeven, nen beteekent zes, Lamaknen
duidt op zes, Lamak hitoe op zeven onderafdeelingen.
