893
Uit de Pers.
[Aug. 912.
bewapening opgewassen en in het 5 jarig tijdperk van den G. G. van
Heutsz, die als krijgsman de groote verdienste heeft gehad, het moreel
van het leger in den strijd tegen den I. V, tot eene haast onbegrij
pelijke hoogte op te voeren, heeft men het ongekende feit zien gebeu
ren, dat met datzelfde zwakke leger, welks getalsterkte met geen man
netje vermeerderd werd, uitgestrektheden van honderden G. M. bij
ons bezit werden gevoegd.
Eerst in 1910 is Nederland in het daadwerkelijk bezit van den In-
dischen Archipel en met rechtmatigen trots mogen wij op dat bezit
neerzien.
Nu het touristenverkeer ook Indië in zijne reisrouten heeft opgeno
men, zien wij jaarlijks den stroom van vreemdelingen toenemen, die
Java met verbaasde oogen aanstaren. Allen zonder onderscheid geven
zij er hunne verbazing over te kennen, dat daar tusschen Azië en
Australië een eilandengroep ligt, tot dusverre slechts vaag bekend, doch
die niettemin kan gelden als een „Musterland für Cultur und koloni-
al Politik".
De oogen van het buitenland zijn geopend geworden door de recla
me van het Touristenbureau en begeerige blikken worden geworpen
op deze rijke landen, die een winstgevend gebied vormen voor plaat
sing van kapitaal, dat zoekt naar arbeidsvelden.
Hoelang zal Indië onder die omstandigheden dan nog Nederlandsch
blij ven
Ook in de vorige eeuw doemde af en toe het B. V.-spook op voor
enkele, in de toekomst ziende koloniale bewindsmannen, maar de tijden
waren toen blijkbaar nog niet rijp voor het scheppen van een op goe
de gronden rustend defensiestelsel. Wat er toen onder den indruk van
vrees tot stand kwam, waren op verre nog geen afdoende maatregelen.
In de dertiger jaren meende men genoeg te hetiben gedaan, door Java
te overstrooien met zware, steenen citadelseerbiedwaardige bouwwer
ken, die voor het meerendeel nog bestaan, doch reeds lang hun plaats
hebber, verloren in de rij van verdedigbare sterkten.
In de tachtiger jaren kwam de B. V. opnieuw aan de orde en hoe
wel sedert commissiën op commissiën werden benoemd en bergen pa
pier werden vol geschreven met allerlei strategische, tactische en tech
nische beschouwingen afdalende tot in de kleinste bijzonderheden, ge
beurde er toch eigenlijk nog niets, totdat de Regeering in het moe
derland door de benoeming van den G. G. Rooseboom deed, alsof het
nu eindelijk ernst zou worden met de verdediging van Indië, ware
het niet, dat van stonde af aan de financieele middelen zóó karig
werden toegemeten, dat niemand in staat zou zijn geweest, daarme
de iets van waarde tot stand te brengen. De G. G. zelf was de eerste
om te bekennen, dat zijn defensiemiddelen eigenlijk maar kinderspel
waren en toch drijft ons koloniaal bezit ook thans nog geheel op het
zuinige, bij zijn geboorte reeds mismaakte stelsel Rooseboom.
Tal van opvolgende legerkommandanten hebben ellenlange vertoo-
gen geleverd over het onhoudbare van dien toestand. Met stukjes en
brokjes moesten aan de volksvertegenwoordiging, die op het stuk van
