Oct. 1912.] Enkele aanteekeningen over den Topograph.
werden echter uitgedrukt ten opzichte van een meridiaan
en parallel, zoover ten Westen, resp. ten Noorden van be
doelden toren, dat alle abcissen en alle ordinaten een gelijk
teeken hadden. Op dat assenstelsel werd ook de indeeling
in „Militar-Aufnahme-Sectionen" gebaseerd, alle rechthoeki
ge stukken ter hoogte van 9600 Klafter 1).
Voor de in 1816 begonnen kadastrale opneming, welke de
tienmaal grootere schaal in aanmerking genomen, op een nauw
keuriger trigonoraetrischen grondslag moest berusten, zocht
men de fouten der Cassinische coördinaten te beperken, door
het kiezen van verschillende oorsprongen en de meridianen
en paralellen daarvan als coördinaten-assen aan te nemen.
De nadeelen van het benutten van verschillende assenstel
sels kwamen, zooals reeds werd opgemerkt, aan het licht, toen
men een kaart der geheele monarchie wilde samenstellen en
van af 1869 wordt dan ook in hoofdzaak de Polyederprojectie
(hier Gradkartenprojection) toegepast. De graadafdeelingsbla-
den strekken zich uit over 15' van den meridiaan en 30'van
de parallel. De strooken in de breedterichting heeten „Zonen",
die in de richting van den meridiaan „Colonne" en worden
genummerd resp. met arabische en romeinsche cijfers.
De „Zonen" strekken zich uit tusschen 51° 15' en 11° 30'
N. Br., de „Colonne" tusschen 27°0' en 44° 30' O. L. van Ferro,
de meridiaangraadlengte bedraagt dus in het noorden en zui
den resp. 111,2 en 110,0, de lengte van een graad in de pa
rallel 70,1 en 83,5 K. M. De noordelijke graadafdeeiingen om
vatten een terreinoppervlakte ter grootte van 981, de zui
delijke van 1168 vierk. K. M. Een blad wordt aangeduid door
zone- en colonnecijfer, de graadafdeeling wordt in haar ge
heel voorgesteld op een blad op 1 75000, de z. g. „Special-
karte".
Vroeger werd de trapeziumvormige speciaalkaart voor de
opneming door loodrecht op elkaar staande lijnen, die noord
en zuidrand resp. oost- en westrand halveerden, in vier stuk-
1032
1) 1 geographische mijl 3905.6 Klafter (vaam).
1 Klafter 1.9 Meter.
