Korte Mededeelingen.
[Nov. 1912.
De Moradores, -waarmede aanraking werd verkregen, droegen een ge
ring getal (4 a 5) patronen in een doek geknoopt.
Vechtwijze.
Eigenaardig is het gebruik bij de Portugeezen, dat zij voor het
dempen van een opstand in een of ander gebied, volkstammen van een
ander gebied bezigen, welke een veete hebben tegen de opstandelingen
en waarbij dan de Portugeesche geregelde of ongeregelde troepen in
reserve den afloop van het gevecht afwachten. Dit is zelden van
langen duur. Hoofdzakelijk bepaalt zich het tuchtigen van het opstan
dig gebied tot het verbranden der nederzettingen, het rooven van
eigendommen e.d.g.
Aangezien op deze wijze de veeten worden aangewakkerd, is hier
mee het veel voorkomend elkander onderling beoorlogen der verschil
lende stammen verklaard.
De militaire waarde der Moradores is gelijk nul te stellen. Bij den
opstand in Manoefai heeft een groot deel der van de verschillende
posten verzamelde Moradores gemeene zaak gemaakt met de opstande
lingen. Deserties komen vaak voor. De militaire waarde der Afrikanen
wordt hooger aangeslagen.
Verpleging.
Het Portugeeseh bestuur laat zich al heel weinig gelegen liggen
aan de verpleging van den troep. Yoor het grootste gedeelte leeftn
deze op kosten der bevolking. De Postcom mandanten dragen aan urel
in den omtrek gelegen kampongs op, om ladangs aan te leggen, weke
uitsluitend met djagong en rijstin streken waar rijst verbouwd
wordtvoor de bezetting van den post worden beplant.
Eenmaal geoogst, wordt de djagong rijstaan den postcommandant
geleverd, waarbij wordt toegezien, dat elke kampong een als minimum
vastgestelde hoeveelheid levert.
Raakt de voorraad op den post ten einde, dan worden de kampong
hoofden in de nabuurschap opgeroepen en hun aangezegd nieuwe
voorraden te leveren.
In de behoefte aan vleesch wordt eveneens door de omliggende
kampongs voorzien, welke bij toerbeurten karbouwen en varkens
hebben te leveren, zonder daarvoor eenige betaling te erlangen.
Uit de ingewonnen inlichtingen moet begrepen worden, dat van
Gouvernementswege alleen wordt gezorgd voor rijst voor den Portu-
geeschen sergeant Postcommandant. Zoo worden een paar malen
per jaar de posten van uit Batu-Gadé, Balibo en Bobonaro van
rijst voorzien, terwijl Motoer voor zooveel nooaig de posten in Tahakay
voorziet.
Rijst wordt meer in de vlakte verbouwd, doch in Camenassa b. v.
verliep de rijstbouw, omdat de bevolking, in verband met de vele
heerendiensten, geen tijd meer had voor een zorgvuldige bebouwing
1143
