Jan. 1913.] De Geneeskundige dienst in en na het gevecht.
regen voorloopig niet te verwachten is, zoodat men het wel
tijdelijk zonder een dak kan stellen.
Al dadelijk blijkt, dat de beschikbare middelen ten eenen
male ontoereikend zijn; noch voor het aandragen, noch voor
het verbinden der talrijke zwaar gekwetsten zijn handen
genoeg aanwezig. Yan het verrichten van operaties, hoe
dringend noodzakelijk ook, om onmiddellijk levensgevaar te
voorkomen, kan hier geen sprake zijn.
Bij het gros der le Brigade is het slechts weinig beter
gesteld; wel zijn de verliezen geringer, en is vooral het
zwaar gewonden aanzienlijk lager dan bij Inf. I, doch ook
hier heeft men met de twee zelfde moeilijkheden te kampen:
gebrek aan geneeskundig personeel en vooral aan transport
middelen; maar bovendien doet de afwezigheid van een
geschikte plaats voor eene Hp. Y. zich gevoelen.
Toen hier de eerste verliezen intiaden, werden ook hier
door de G. Sn. van Inf. II en III aanvankelijk „verzamelplaat
sen voor gewonden op het gevechtsveld" opgericht. Toen
het aantal gekwetsten toenam, droeg de Brigade Ct. zijn
wd. Ch. A. Br. op, maatregelen te treffen, de gewonden meer
afdoende te verzorgen; het was toen reeds bekend, dat Inf.
I eene Hp. V. had opgericht. De wd. Ch. A. Br. achtte in
verband met de ongunstige terreingesteldheid en het boog
vormige gevechtsfront der Brigade de beste oplossing Hp.
Y. No. 3 met alle beschikbare middelen te versterken, en
daar zooveel mogelijk alle gewonden te verzamelen. Dien
overeenkomstig werden de noodige bevelen verstrekt, en de
Brigade Ct. en de Ch. A. VI. biervan op de hoogte gesteld.
Eene nieuwe zeer ernstige moeilijkheid doet zich nu nog
voor: hoe moeten n.l. de gewonden, voor zoover zij niet naar
hunne korpsen terugkeeren, verder worden vervoerd? Het
gebruik van voertuigen is uitgesloten, behalve misschien van
de raderbaren „de Mooy", die echter niet aanwezig zijn. Af
voer van de gewonden langs de Tji Sokan en de Tji Taroem
is evenmin mogelijk door gebrek aan vaartuigen. Toen het
Veldleger zich te Tjirandjang concentreerde, werden n.l.
48
