Een nieuwe kaart van Java en Madoera. [Jan. 1913
weinig beteekenis om de groote plaatsruimte, die b. v. het woord Ke-
mirison<m inneemt, te rechtvaardigen. Het opnemen van de hoogtecij-
fers tot°in d. M nauwkeurig heeft weinig practische waarde.
Mogen de kleurentinten een duidelijk overzicht geven van hoog en
laag, zij dragen niet bij tot de duidelijke voorstelling van het wegen-
net; de strategische waarde der kaart staat daardoor ten achter by die
van' 1905, waarop men in een oogopslag het wegenstelsel kan overzien.
Op den donkeren ondergrond komen de in stippellijnen aangegeven
zijpaden en daarmede de verbindingen tusschen Noorden Zuid te weinig
Bij het samenstellen der kaart heeft blijkbaar het loffelijk streven
voorgezeten aan een ieders wenschen te voldoen en zoowel bestuursambte-
naar^als geoloog, lan ibouwindustrieel, koopman, meteoroloog, enz. enz.
te bevredigen. Of men hierin geslaagd is, zal het gebruik moeten lee-
ren doch het wil voorkomen, dat door de poging „de contenter tout
le monde et sa belle mère", het geheel te druk is geworden.
Duidelijkheid en aanschouwelijkheid worden in hooge mate bevorderd
door een flinken open rand, die niet licht te breed genomen kan wor
den. Evenals de indruk, dien een portret of landschapsbeeld geeft,
door een behoorlijken witten rand en een breeile lijst in belangrijke
mate wordt versterkt, wordt ook de aanschouwelijkheid van een dooi
de zee begrensd land zeer bevorderd, indien een flinke strook dier zee
mede wordt afgebeeld Door de open ruimte te benutten voor kleine
kaartjes en kartons is het geheel op de overzichtskaart te gedrongen;
Bawean, de Karimoendjawa-eilauden en de Kangeangroep komen
dientengevolge niet op hun juiste plaats voor.
Dg bewerking van een bepaald deel van het aardoppervlak moet
zich gelijkmatig tot den rand uitstrekken, opdat het physisch beeld en
de verbindingen met aangrenzende streken geen onderbrekingen ver-
toonen. Het deel van Sumatra en de eilanden in- en vóór de Lampong-
baai zijn geheel wit gelaten, ou Verlaten. E (P. Sertoeng), Lang E. (P.
Eakata ketjil) en P. Krakatau komen enkele hoogtelijnen voor.
Bij deze eilanden is aangeteekend, dat zij behooren tot cie Lampongsche
districten; waar deze op het vaste land van Sumatra liggen, is niet
aangegeven. in.
Het gedeelte van Bali is in lichtgroen, dus beneden 100 M. ge
houden, de schetskaart van het edand Bali (uitgave 1909) geeft echter
voor den G. Praoatoeng ten Westen van de St. Nicolaasbaai of
Tjëloekan Trima eene hoogte van 642 M. en voor het ten Zuiden daar
van gelegen Bakoengangebergte 628 tot 715 M Het ten Noor
den van de St Nicolaasbaai gelegen eiland heet P. Mendjangan of
Hertenbeesteiland.
Nevenkaart b. geeft ook de gemiddelde windrichting, de grenzen
der waterstaatsafdeelingen, de grenzen der irrigatieafdeehngen
en de voornaamste irrigatiegebieden. Door de kleur voor de irrigati-ge
bieden is die voor den regenval wel eenigszins in verdrukking gekomen
(Batavia, Indramajoe, Sitoebondo b.vTevergeefs zochten we
naar de 3e waterstaatsafdeeling. Nu de irrigatieafdeehngen recht-
89
