Uit het voorgaande moge gebleken zijn, voor welk eene
reuzentaak zich het Chineesche legerbestuur gesteld ziet en
dat, althans op militair gebied, het „ontwakende China" gerui-
men tijd noodig zal hebben, om volmaakt wakker en van zessen
klaar te zijn. Toch moet uitdrukkelijk tegen geringschatting
gewaarschuwd worden: de voorgenomen regeling van het volks
onderwijs belooft eene krachtige bevordering van eenheid van taal
en nationaliteitsgevoel, terwijl de indruk, welken de Russische
vorderingen op Mongolië in China thans(November 1912) maken,
evenmin onderschat mag worden. Zijn eenmaal de geldmiddelen
tot reorganisatie van de bestaande strijdkrachten beschikbaar,
dan zullen Japansche instructeurs, die wegens stamverwant
schap en eenheid van letterschrift beter dan Europeanen voor
opleiding van Chineezen geschikt zijn, China dezelfde diensten
bewijzen ais Meckel en de zijnen indertijd aan Japan, met
dit onderscheid, dat Japan zijne eigen belangen daarbij Diet
vergeten zal. Onder die omstandigheden blijft het voor elke
mogendheid, die groote belangen in Oost-Azië heeft, noodzakelijk
den ontwikkelingsgang van de Chineesche weermacht met
groote aandacht te volgen.
A.
170
EEN JAAK NA DE OMWENTELING. [Febr. 1913.
